Πλανεύω με απόλαυση (Chcome)
Εκ των πολλών μονολόγων του - απόσπασμα από μεγαλύτερο κείμενο
[...]... Nαι, λοιπόν, αυτό που θα σας πω είναι αδιαμφισβήτητο. Έχω την ιδιότητα να μαγεύω τα πλήθη. Δεν έχω ακόμη καταλάβει πως ακριβώς το καταφέρνω. Δεν το έχω ακόμα επεξεργαστεί σωστά, δεν το έχω αναλύσει, ούτε έχω συνειδητοποιήσει πλήρως τι είναι αυτό που με οδηγεί σε αυτή τη μεταμόρφωσή μου όταν αρχίσω να μιλάω σε μια ομάδα ανθρώπων που ξεφεύγει αριθμητικά από τους δέκα. Λέω δέκα διαλέγοντας έναν τυχαίο αριθμό. Το δέκα δεν ανήκει ούτε στους ελάχιστους, ούτε στους πολλούς. Αποτελεί όμως ένα δείγμα αριθμητικής ομάδας ανθρώπων ικανό να συστήσει αυτό που λέμε κοινό.
Γενικώς ανήκω στους συνεσταλμένους, αγχώδεις ανθρώπους. Εκ πρώτης όψεως αυτό λες για μένα. Κάποιοι μάλιστα μπορούν άνετα να με κατατάξουν και στους απόμακρους, δεδομένης της δικής τους – χυδαίας για μένα - νοοτροπίας και παιδείας πως ό, τι ανθρώπινο κινείται μέσα στον οπτικό τους ορίζοντα πρέπει να πλησιάζεται αλλά και να πλησιάζει. Όχι, δεν είναι για μένα οι ξαφνικές και οι πρώιμες οικειότητες. Θα μπορούσα να πω πως δεν είναι ποτέ για μένα οι οικειότητες, αλλά εσφαλμένα θα δημιουργούσα την αντίληψη πως ανήκω σε κάποιο παρανοϊκό είδος ανθρώπου που φοβάται την επαφή με τους άλλους. Αντιθέτως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Μου αρέσει η επαφή με τους άλλους ανθρώπους, μου αρέσει πολύ να βρίσκομαι ανάμεσα σε κόσμο ή σε πολυπληθείς συναθροίσεις, αλλά δεν καταλαβαίνω γιατί αυτό θα πρέπει να συνεπάγεται πως αυτομάτως πρέπει να αρέσκομαι στις οικειότητες. Μετά από κάποια χρόνια ενδελεχούς παρατηρήσης των ανθρώπων έχω καταλήξει στο συμπέρασμα πως οι πολλές οικειότητες είναι ή για τους διανοητικά ατελώς σχηματισμένους ή για τους δειλούς. Για τους υπόλοιπους είναι περιττές. Κάποιος που είναι αυτάρκης νοητικά αλλά και αισθάνεται σίγουρος για κάποια πράγματα –πράγματα που δεν είναι επί του παρόντος να αναλυθούν-δεν χρειάζεται τα πολλά-πολλά με τους άλλους γιατί οι άλλοι ποτέ στην πραγματικότητα δεν θα μπορέσουν να γίνουν πραγματικά οικείοι. Πάντα θα υπάρχει κάτι να μας χωρίζει από τους άλλους, ακόμη και από αυτούς που εσφαλμένα ονομάζουμε "ανθρώπους μας", "οικείους μας". Μικρόνοοι συναισθηματισμοί.
Είμαι σίγουρος πως ήδη έχω τραβήξει την προσοχή σας. Πως προσεκτικά διαβάζετε τις προτάσεις μου και πως ήδη έχετε χωριστεί – προς το παρόν - σε δύο ομάδες. Η μία ομάδα θέλει να με γνωρίσει καλύτερα γιατί ενδιαφέρεται για αυτά που λέω, από ένα ενδιαφέρον ίσως νοσηρής περιέργειας, ή ίσως καλώς εννοούμενης – στο κάτω-κάτω, υπάρχουν και οι δυο-και η άλλη ομάδα έχει κιόλας καταλήξει στο συμπέρασμα πως είμαι ένας φλύαρος ματαιόδοξος άνθρωπος που γυρίζει γύρω από τον εαυτό του. Θα μπορούσε μέχρι και το γεγονός πως διηγούμαι σε πρώτο ενικό πρόσωπο να οδηγήσει σε ένα τέτοιο βιαστικό και εν μέρει αυθαίρετο συμπέρασμα. Είναι πολλοί εκείνοι που ξεγελώνται εύκολα σε σχέση με αυτό που διαβάζουν, βασιζόμενοι μονάχα στο πρόσωπο ή και στο γένος της αφήγησης. Εάν, παραδείγματος χάριν, είχα γράψει την αφήγησή μου στο γ’ ενικό πρόσωπο, σαν να αφορούσε κάποιον άλλον αυτομάτως θα είχα καταργήσει τους γελοίους ενδοιασμούς της δεύτερης ομάδας ως προς το πρόσωπο μου. Αλλά θα είχα χάσει κάτι άλλο. Την αμέριστη προσοχή και των δύο ομάδων. Γιατί ακόμη κι αυτοί που επικρίνουν και βιάζονται να δουν αυτό που θέλουν να δουν, έτσι ώστε να ικανοποιηθεί η στην ουσία δική τους ανόητη ματαιοδοξία, επιθυμούν να συνεχίσουν να επικρίνουν περισσότερο, να βεβαιώνεται όλο και πιο πολύ η αρχική τους κρίση και να βυθίζονται συνεχώς και ατέρμονα στην ηδονή της αυτοεπιβεβαίωσης του δικού τους μικρόκοσμου. Όπως επίσης αν την αφήγηση την έγραφε γυναίκα ασυναίσθητα θα αντιμετωπίζονταν πολύ ελαφρύτερα απ’ότι ένας άντρας. Ο άντρας αφηγητής έχει ένα ειδικό βάρος που - άγνωστο γιατί, πραγματικά άγνωστο, έχω μελετήσει καλά το θέμα της γυναικείας φιγούρας στο λόγο, προφορικό και γραπτό - μια γυναίκα δεν θα μπορέσει να έχει ποτέ. Είμαι λοιπόν ένας άντρας αφηγητής που αφηγούμαι μάλιστα σε πρώτο πρόσωπο. Τι καλύτερο για να τραβήξω την προσοχή; Και φυσικά δεν μιλάω για οποιαδήποτε προσοχή. Με ενδιαφέρει η σοβαρή προσοχή, η αργή ηθελημένη κατάδυση.
Ψυχολογώ πολύ καλά τους γύρω μου. Νομίζω οι περισσότεροι με φοβούνται για αυτό, γιατί είμαι ένα είδος αναλυτή των χειρονομιών, εκφράσεων και φράσεων. Φτάνει να καθίσω δέκα δεκαπέντε λεπτά με κάποιον άνθρωπο-μισή ώρα στις πιο δύσκολες περιπτώσεις-για να μπορέσω να σκιαγραφήσω ένα πορτραίτο του. Όπως ένας καλός ζωγράφος όχι μόνο σκιαγραφεί πολύ εύκολα και γρήγορα το πρόσωπο που έχει απέναντι του ως προς τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του, αλλά καταφέρνει με μοναδική μαεστρία κάποιες φορές να δώσει και την βαθύτερη έκφρασή του, ως και τον ψυχισμό του, έτσι κι εγώ το ίδιο εύκολα και γρήγορα γνωρίζω σε βάθος, τολμώ να πω, αυτόν που κάθεται απέναντι μου. Ξέρω γρήγορα τι θέλει να ακούσει, ξέρω αμέσως τι θα τον δυσαρεστούσε. Δυστυχώς όμως λόγω αυτής της ταχύτητάς μου και της ικανότητάς μου γρήγορα χάνω το ενδιαφέρον μου για τους ανθρώπους κι συνεπώς επιδιώκω να γνωρίζω όλο και πιο πολλούς. Έχει καταντήσει παιχνίδι για μένα, μέχρι και στοιχήματα βάζω με τον εαυτό μου σε ανιαρές στιγμές για τα πρώτα αναγνωριστικά σημάδια που μου δίνει κάποιος και το τι μου υπόσχονται αυτά για το χαρακτήρα του και τις μικροσυνήθειές του.
Με αυτόν τον τρόπο λοιπόν μπορώ να αναγνωρίσω και το κοινό μου, κοιτώντας το κρυφά λίγο πριν αρχίσω κάποια από τις ομιλίες μου. Κοιτάζω προσεκτικά τραβώντας λίγο μια πόρτα ή μια κουρτίνα που με χωρίζει από εκείνο ή το κοιτώ μέσα από κάποια κάμερα αν το μέρος όπου πρόκειται να μιλήσω μου δίνει αυτήν τη δυνατότητα. Οι άνθρωποι όταν βρίσκονται πολλοί μαζί έχουν την τάση να ομαδοποιούνται-μέρος αυτής της ανόητης τάσης για οικειότητα που έλεγα και πρωτύτερα- κι έτσι καθιστούν πιο εύκολο το παιχνίδι της αναγνώρισης και της πλάνης τους. Γιατί μετά την αναγνώριση έρχεται η πλάνη. Να πλανέψεις το ήδη πιασμένο στα δίχτυα σου πουλί, γιατί οπωσδήποτε το πρώτο βήμα της πλάνης είναι η σωστή σκιαγράφηση της περιοχής του άλλου. Που κινείται και μέχρι που μπορεί να κινηθεί. Να του δώσεις τη χαρά πως τον αφήνεις να κινείται λίγο περισσότερο από τα μέχρι τώρα όριά του, αλλά να μην τον κάνεις να κινηθεί πολύ παραπέρα γιατί το πολύ παραπέρα έχει συνήθως δυσάρεστα αποτελέσματα. Καιροφυλακτεί το απόμερα και το χάσιμο μέσα σε αυτό. Αν με τα λόγια μου κάνω κάποιον να κινηθεί πολύ περισσότερο από όσο μπορεί πραγματικά, τότε είναι σαν να τον ταρακουνώ βίαια, σαν να τον μετατοπίζω με το ζόρι. Σε κανέναν δεν αρέσει αυτό... Όταν συμβαίνει τότε παύεις να είσαι πλανευτής και γίνεσαι απλώς απεχθής γιατί έχεις πάει τον άλλον πολύ παραπέρα από αυτό που μπορεί να αντέξει. Το παν λοιπόν για να κάνω μία επιτυχημένη ομιλία είναι να κατανοώ μέχρι που μπορεί να αντέξει το κοινό και τι ακριβώς μπορεί να αντέξει.
Παρατηρώ το ντύσιμο, το ντύσιμο δείχνει πολλά για τον άνθρωπο κι όσο κι αν λένε κάποιοι ποτέ μην κρίνεις από το ντύσιμο – αυτές τις κοινοτυπίες επαναλαμβάνουν οι περισσότεροι - δεν υπάρχει πιο ασφαλές αρχικό κριτήριο για να καταλάβω με τι άνθρωπο έχω να κάνω. Έπειτα είναι οι κινήσεις. Τα χέρια κι η στάση που κάθεται κάποιος προδίδουν πολλά για αυτόν. Μία παλάμη που παίζει, έστω και χαλαρά, με την άλλη παλάμη ή με κάποιο ντοσιέ μπροστά της μου δείχνει έναν άνθρωπο ανυπόμονο να κατακτηθεί. Και άλλες τέτοιες λεπτομέρειες είναι ικανές να με κάνουν να προετοιμαστώ κατάλληλα για την ομιλία μου και να βγω μπροστά στο κοινό, εκτεθειμένος δε, πανέτοιμος μεν να το κατακτήσω. Κι όπως σας είπα και στην αρχή τα καταφέρνω περίφημα ο, τι κοινό και να είναι αυτό.
Παρόλο που στην αρχή βγαίνω πάντα με λίγο τρακ, καταφέρνω να το ξεπεράσω στα πρώτα λεπτά. Ίσως και το άγχος να είναι μέρος μιας ασυναίσθητης τακτικής μου που υποβοηθά την εν-συναίσθητη. Οι άνθρωποι αρέσκονται να βλέπουν μπροστά τους κάποιον να τους φοβάται αρχικά. Τους περνάω έτσι το μήνυμα πως δεν είμαι και τόσο επικίνδυνος για αυτούς. Πως "κοιτάχτε με αλλά φοβάμαι για το αν θα γίνω δεκτός από εσάς". Έτσι δημιουργείται το αρχικό και πολύ ευαίσθητο κλίμα συμπάθειας. Το παν σε αυτό είναι να διαρκέσει για το σωστό χρονικό διάστημα. Ένα παρατεταμένος άγχος από τη μεριά μου θα προκαλούσε την εντύπωση πως είμαι εγώ το θήραμα κι όχι εκείνοι. Στα αλήθεια θα ήταν εξαιρετικά άστοχη κίνηση από την πλευρά μου. Ένα πολύ σύντομο άγχος από την άλλη, δεν θα προλάβαινε να αφομοιωθεί κατάλληλα από το κοινό κι έτσι θα δημιουργούσε την εντύπωση πως έχω πάει πολύ σίγουρος για τον εαυτό μου, πράγμα που οι περισσότεροι άνθρωποι μισούν όταν το βλέπουν σε άλλον.
Αφήστε που ένας κυνηγός πολύ σίγουρος συνήθως χάνει το θηραμά του γιατί η πολύ σιγουριά τον κάνει να αναλώνεται σε χοντροκομμένες κινήσεις.
Όχι, είμαι πολύ λεπτός σε αυτά. Βγαίνω σαν τον θεατρίνο που ξέρει πώς να παίξει στα δάχτυλα τους ανθρώπους που τον παρακολουθούν. Εκείνες τις ώρες που βρίσκομαι μπροστά σε κοινό, όλη η φυσική συστολή μου απέναντι στους αγνώστους, όλη μου εκείνη η αριστοκρατική ευγένεια που με κάνουν να ξεχωρίζω στις δικές μου μικρές παρέες, - όπως άλλος ξεχωρίζει για τα ωραία ανέκδοτα που λέει ή άλλος για την ενέργειά του και το κέφι του - εξαφανίζονται. Στέκω ως στήλη άλατος για δευτερόλεπτα. Αυτό με βοηθάει στο να αδειάζει το κεφάλι μου, από οποιαδήποτε άσχετη σκέψη. Ύστερα κοιτώ πάλι για δευτερόλεπτα το κοινό και προσπαθώ μέσα σε αυτά τα δευτερόλεπτα να ρίξω τη ματιά μου, αν είναι δυνατόν, σε όλα τα πρόσωπα. Έχω παρατηρήσει πως το πιο καλό και κλασικό κόλπο για να αιχμαλωτίζεις την προσοχή κάποιου είναι να τον κοιτάς στα μάτια. Όχι επίμονα, όχι συνεχώς. Το καλύτερο βλέμμα είναι το φευγαλέο βλέμμα στα μάτια κάποιου. Φευγαλέο που επανέρχεται. Κάτι σαν το κύμα που σκάει ξαφνικά στα πόδια και τα ταράζει ευχάριστα. Αυτό το βλέμμα περιέχει ένα είδος ερωτικού ενδιαφέροντος. Και ο άνθρωπος είναι πρωτίστως ερωτικό ον. Ξέρει να ξεχωρίζει αυτό το ενδιαφέρον αμέσως, είναι μέρος του ενστίκτου του. Τι πιο καλό λοιπόν για να τους τραβήξω την προσοχή, από το να δημιουργήσω ένα αδιόρατο κλίμα ερωτισμού μεταξύ μας. Οι καλύτερες και πιο πετυχημένες ομιλίες είναι αυτές που μπορούν και δημιουργούν αυτό ακριβώς το ερωτικό κλίμα ανάμεσα σε ομιλητή και κοινό. Γιατί το κοινό πρέπει να ερωτευτεί τον ομιλητή του και να πηγαίνει όπου εκείνος το καλεί.
Τι ευχαρίστηση είναι στα αλήθεια αυτή. Να χορεύεις μια αίθουσα στα ακροδάχτυλά σου. Ώρες ώρες νοιώθω πως κρατώ μια αόρατη μπαγκέτα με την οποία μπορώ μαγικά να κατευθύνω όσους με παρακολουθούν... [...]
