Βρετανική Μουσική του 20ου αιώνα για κιθάρα - 2 Φεβ.

Σας ενημερώνουμε για την εξής εκδήλωση

Βρετανική Μουσική του 20ου αιώνα για κιθάρα

Έργα των William Walton, Benjamin Britten, Malcolm Arnold και Lennox Berkeley.
ΝΙΚΟΣ ΖΑΡΚΟΣ, ΚΙΘΑΡΑ
Πέμπτη 2 Φεβρουαρίου, έναρξη 20. 30
ATHENAEUM, Αδριανού 3, Θησείο

Τηλ. 210 3211987

Πρόγραμμα

LENNOX BERKELEY (1903-1989): Sonatina for Guitar, op. 51 (1957)
Allegretto
Lento
Rondo-Allegro non troppo

MALCOLM ARNOLD (*1921): Fantasy, op. 107 (1971)
Prelude
Scherzo
Arietta
Fughetta
Arietta
March
Postlude

BENJAMIN BRITTEN (1913-1976): Nocturnal (after John Dowland)'' op. 70 (1963)
Musingly
Agitated
Restless
Uneasy
March-like
Dreaming
Gently Rocking
Passacaglia

WILLIAM WALTON (1902-1983): Five Bagatelles for Guitar (1971)
Allegro
Lento
Alla Cubana
(Lento)
Con Slancio

Η Βρετανική Μουσική του 20ου αιώνα για κιθάρα

και ο Julian Bream

Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς-με Αγγλική αίσθηση του χιούμορ-ότι ο περίφημος Θρήνος της Διδούς στην όπερα Διδώ & Αινείας του Henry Purcell (γραμμένη το 1684-85), είχε ως αντικείμενο την αφάνεια στην οποία θα περιέπεφτε η Βρετανική μουσική μετά το θάνατο του. Δύο μακρείς αιώνες αργότερα, ο Edward Elgar (1857-1934) υπήρξε ο πρώτος Άγγλος συνθέτης που επρόκειτο να αποκτήσει διεθνή αναγνώριση, αναγεννώντας έτσι στις αρχές του 20ου αιώνα μια εθνική σχολή με πρωτεργάτες τους Ralph Vaughan Williams (1872-1958) και Gustav Holst (1874-1934). Σε ένα παράλληλο επίπεδο, το πρώτο τέταρτο του 20ου αιώνα το άστρο του Ισπανού κιθαρίστα Andres Segovia (1893-1987) αρχίζει να γοητεύει τα λόγια αυτιά των επιφανών αρχιμουσικών της Ευρώπης, και η κιθάρα στα χέρια πια του Λονδρέζου Julian Bream (γεν. 1933) γίνεται το εκφραστικό μέσο της ελίτ των Άγγλων συνθετών (ανάμεσα σε αυτούς οι William Walton, Benjamin Britten, Malcolm Arnold και Lennox Berkeley) παντρεύοντας ευτυχέστατα καθαυτόν τον τρόπο την Αναγέννηση της Βρετανικής μουσικής με την Kιθαριστική.

Ο Lennox Berkeley (1903-1989) ξεκίνησε τις σπουδές του στην Οξφόρδη και συνέχισε στο Παρίσι την περίοδο 1927-32, κάτω από την καθοδήγηση της Nadia Boulanger. Οι συνθέσεις του αφορούν, κυρίως, στο χώρο της μουσικής δωματίου και του τραγουδιού. Το 1957, ύστερα από παραγγελία του J. Bream, συνέθεσε τη Sonatina, op. 51, η οποία πρωτοπαρουσιάστηκε από τον Άγγλο κιθαρίστα την επόμενη χρονιά. Ο τίτλος του έργου είναι ενδεικτικός ως προς τον ανέμελο και αφελή του χαρακτήρα, ο οποίος δεν σκοτεινιάζει-παροδικά-παρά μόνο στο λυρικό δεύτερο μέρος. Τον κατάλογο των έργων του Berkeley για κιθάρα συμπληρώνουν το πρωτόλειο Quatre Pieces pour la Guitare (σύνθεση που ανακαλύφθηκε το 2001 στο αρχείο του Segovia, έργο το οποίο δεν ερμήνευσε ποτέ ο «Μαέστρος από το Linares»), οι παραλλαγές Theme and Variations, op. 77 (γραμμένες το 1970 για τον Ιταλό κιθαρίστα Angelo Gilardino) και ο κύκλος τραγουδιών Songs of the Half-Light, op. 65 (αφιερωμένο στον Bream και τον Άγγλο τενόρο Peter Pears).

O Malcolm Arnold (γεν. 1921) ήδη σε ηλικία εικοσιενός ετών ήταν πρώτος τρομπετίστας της London Philharmonic Orchestra, καριέρα στην οποία έθεσε τέλος ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Μετά τη λήξη του, η ενασχόληση του Arnold με τη σύνθεση μουσικής για τον κινηματογράφο (γνωστότερο του έργο Η γέφυρα του ποταμού Κβάι) του παρείχε την οικονομική επάρκεια ώστε να ασχοληθεί ολοκληρωτικά με τη σύνθεση. Η Fantasy, op. 107, γράφτηκε το 1971, ύστερα από παραγγελία του Bream (είχαν προηγηθεί κατόπιν παραγγελίας του ιδίου τα έργα Serenade, op. 50 και Concerto, op. 57, αμφότερα για κιθάρα και ορχήστρα) και παραμένει το μοναδικό κομμάτι του στο σόλο ρεπερτόριο. Αποτελεί μία κυκλικής φόρμας φαντασία την οποία ο τρομπετίστας Arnold ανοίγει και κλείνει με maestoso ρητορική που θα μπορούσε να αποτελεί το κιθαριστικό ισοδύναμο των χάλκινων πνευστών (ιδίως το March), παρεμβάλλοντας ένα μυστηριώδες Scherzo και μία νευρώδη Fughetta ανάμεσα σε δύο ονειρικές Ariettas.

Ο Benjamin Britten (1913-1976) παραμένει ο γνωστότερος Βρετανός συνθέτης του δευτέρου μισού του 20ου αιώνα. Οι όπερες του (Το στρίψιμο της Βίδας, Θάνατος στη Βενετία, Όνειρο Θερινής Νύχτας, Peter Grimes, Billy Budd) και έργα όπως το War Requiem και το Κοντσέρτο για βιολί ξεχωρίζουν στο ρεπερτόριο ως αξεπέραστες συνθέσεις του Βρετανικού Μοντερνισμού. Το Nocturnal, op. 70, γράφτηκε το 1963 και ερμηνεύθηκε για πρώτη φορά από τον J. Bream την επόμενη χρονιά στο Albeburgh Festival (ιστορικό φεστιβάλ που ίδρυσε ο Britten στην ομώνυμη πόλη κατοικίας του το 1948). Αποτελεί έργο γραμμένο την περίοδο που ο συνθέτης, ενθουσιασμένος από τη γνωριμία του με το Ρώσο τσελίστα Mstislav Rostropovich, συνθέτει τις τρεις Σουίτες για Τσέλο και τη Σονάτα για Τσέλο και Πιάνο (μαζί με τα τρία Κουαρτέτα Εγχόρδων και τον κύκλο τραγουδιών για κιθάρα και τενόρο Songs from the Chinese, op. 58, από τα λιγοστά ώριμα έργα μουσικής δωματίου του συνθέτη). Εμπνευσμένο από τον Ελισαβετιανό αυλικό λαουτίστα John Dowland (1562-1626), το Nocturnal αποτελεί μια σειρά παραλλαγών πάνω στο τραγούδι του Come Heavy Sleep (1613), με τη μελωδία του τραγουδιού να εμφανίζεται αυτούσια στο τέλος του κομματιού. Ο Ύπνος υπήρξε μια διαδεδομένη Ελισαβετιανή μεταφορά και πιθανότατα η έλευση του τραγουδιού (Έλα Βαρύ Ύπνε) συμβολίζει τη μοιραία έλευση του θανάτου μετά από βασανισμένο ύπνο. Ο Britten είχε ομολογήσει ότι το Nocturnal «περιέχει κάποιες πολύ ενοχλητικές εικόνες».

O William Walton (1902-1983) συνέθεσε τις 5 Bagatelles for Guitar σε ηλικία 69 ετών και είναι το μοναδικό έργο του για σόλο κιθάρα (είχε προηγηθεί το 1959 ο κύκλος τραγουδιών Anon in Love για το δίδυμο Bream-Pears). Οι 5 αυτές μινιατούρες είναι αφιερωμένες στον Malcolm Arnold «με θαυμασμό και στοργή για τα 50α του γενέθλια» και περιέχουν αντανακλάσεις της ζωής του Walton στην νήσο Ischia της Ιταλίας, τόπο διαμονής του από το 1950. Ο Bream τις ερμήνευσε για πρώτη φορά το 1972 και τρία χρόνια αργότερα ο Walton έδειξε τη συμπάθεια του προς το έργο παρουσιάζοντας μια εκδοχή του για συμφωνική ορχήστρα κάτω από τον τίτλο Varii Capricci.

Βιογραφικό

Ο Νίκος Ζάρκος γεννήθηκε στην Καβάλα το 1981. Ξεκίνησε τις σπουδές κλασικής κιθάρας στο Δημοτικό Ωδείο της πόλης σε ηλικία οκτώ ετών με καθηγητή τον Κώστα Κατιώνη και συνέχισε στο Δημοτικό Ωδείο Θεσσαλονίκης με καθηγητή τον Ευάγγελο Ασημακόπουλο.

Την περίοδο 1998-2003 φοίτησε στη Μουσική Ακαδημία Guildhall School of Music του Λονδίνου με καθηγητή κιθάρας τον Robert Brightmore και μπαρόκ λαούτου τον David Miller. Συμμετείχε στη χορωδία της σχολής με επισκέπτη μαέστρο τον Sir Colin Davis της Συμφωνικής Ορχήστρας του Λονδίνου, και το Μάρτιο του 2003 ήταν ο πρώτος κιθαρίστας που ερμήνευσε κοντσέρτο με την ορχήστρα της Ακαδημίας (Concerto Elegiaco, Leo Brouwer). Αποφοίτησε με τον τίτλο Bachelor of Music.

Την περίοδο Οκτώβριος 2003-Ιούλιος 2004 βρισκόταν στο Augsburg της Γερμανίας όπου συνέχιζε μεταπτυχιακές σπουδές με καθηγητή κιθάρας τον Franz Halasz και μπαρόκ κιθάρας τον Eduardo Eguez στη Μουσική Ακαδημία της Νυρεμβέργης/Augsburg. Αποφοίτησε με τον τίτλο Kunstlerische Ausbildung με διάκριση. Από τον Οκτώβριο του 2005 συνεχίζει τις σπουδές του στην ίδια Ακαδημία για την απόκτηση του διδακτορικού τίτλου Meisterklasse Diplom.

Ο Νίκος Ζάρκος έχει μαθητεύσει σε σεμινάρια της παγκόσμιας κιθαριστικής elite: Leo Brouwer, Manuel Barrueco, David Russell, Pepe Romero, Aniello Desiderio, Joaquin Clerch, Marco Socias, Zoran Dukic, Alex Garrobe και Κώστα Κοτσιώλη. Έχει συμμετάσχει στα διεθνή φεστιβάλ κιθάρας της Αβάνας (Κούβα), Κόρδοβας (Ισπανία), Bolivar (Λονδίνο), Koblenz (Γερμανία) και Βόλου.

Από τον Ιανουάριο του 2005 είναι μέλος του Ελληνικού Κιθαριστικού Συνόλου (διεύθ. Στέλιος Μούστος) και παράλληλα συμπράττει με τον τσελίστα Άγγελο Λιακάκη. Το ντούο κέρδισε το 1ο βραβείο στον 1ο Διαγωνισμό Μουσικής Δωματίου της Βέροιας 2005 και αναμένεται να παρουσιάσει την άνοιξη του 2006 σειρά συναυλιών με τίτλο ΙσπανοΑμερικάνικη Μουσική για Τσέλο και Κιθάρα (έργα Gnattali, Piazzolla, Falla, Ravel, Gismonti, Brouwer). Ο Νίκος Ζάρκος την τρέχουσα περίοδο παρουσιάζει σειρά ρεσιτάλ με τίτλο Βρετανική Μουσική του 20ού Αιώνα για Κιθάρα με έργα Berkeley, Arnold, Britten και Walton. Έχει, τέλος, δώσει ρεσιτάλ σε Αγγλία, Γερμανία και Ελλάδα.