Προβολή πηγής για Mode Plagal - Αν δε συγκινηθεί το πάλκο, δε συγκινείται ο κόσμος κάτω



''Οι '''Mode Plagal''' πρωτοεμφανίστηκαν το 1990, παρουσιάζοντας ένα ξεχωριστό μουσικό ιδίωμα. Παραδοσιακή ελληνική μουσική αναμεμιγμένη με τζαζ, blues, βυζαντινούς, αφρικάνικους και βαλκανικούς ήχους. Ένα ξεχωριστό συγκρότημα μέσα στην ελληνική πραγματικότητα που προσφέρει κάτι το ξεχωριστό και το ιδιαίτερο.

Το ταξίδι άρχισε, όπως ήδη είπαμε, το 1990 από τον '''Θοδωρή Ρέλλο''' (σαξόφωνο), τον '''Κλέωνα Αντωνίου''' (κιθάρα) και τον '''Τάκη Κανέλλο''' (ντράμς). Το 1995 μπαίνει στην παρέα του και ο '''Αντώνης Μαράτος''' (μπάσο) και έτσι συνεχίζουν μέχρι τώρα. Σήμερα στα πλήκτρα τους συνοδεύει ο '''Florian Micouta''' (πλήκτρα) από την Ρουμανία. Δίσκοι τους έχουν μπει στο World Music Chart Europe και έχουν πάρει υμνητικές κριτικές τόσο από περιοδικά της Ελλάδας όσο και του εξωτερικού.

Ένα ίσως μείον είναι το γεγονός ότι έχουν αρκετό καιρό, από το 2003, να μας παρουσιάσουν κάποιο νέο υλικό και να συνεχίσουν την σπουδαία δουλειά που κάνουν. Ας ελπίσουμε ότι σύντομα θα έχουμε κάτι καινούργιο.

Ένα συγκρότημα που αξίζει την προσοχή μας και την υποστήριξή μας σε μια συνέντευξη χείμαρρο, τολμηρή, με χιούμορ, καυστική και ειλικρινής, ένα χειμωνιάτικο απόγευμα στα Εξάρχεια. ''

<br />
Μια συνέντευξη στη '''Φιλουμένα Ζλατάνου''' και τη '''Σοφία Βασιλείου'''.

<br />
<center>[[Image:modeplagal.jpg]]</center>

<br />
'''ΦΖ: Γιατί πλάγιος ήχος; '''

ΘΡ: Έχει πολλές προσεγγίσεις το ζήτημα. Την εποχή που βγήκε το όνομα, υπήρχε μια τέτοια πρόθεση από την μεριά μου και από την μεριά των παιδιών. Υπήρχε ένα ρεύμα στο χώρο της τζαζ, το οποίο δεν ήταν εμπορικό. Ήτανε ένα ρεύμα που αναπαρήγαγε ένα ήχο όπως ακουγότανε. Προσπαθούσαν οι μουσικοί προσπαθούσαν να μιμηθούν αυτό το πράγμα που συνέβαινε, όπως την εποχή της κλασικής περιόδου της τζαζ, και δεν κάνανε κάτι δικό τους. Υπήρχε μια μαθητική σχέση. και ήτανε για μένα στατικό. Εκείνη την περίοδο δεν γινόταν κάτι διαφορετικό, δηλαδή έβλεπες το ίδιο ρεπερτόριο, τα ίδια στάνταρ να παίζονται, ακόμη και στα μπλουζ και στο rhythm μπλουζ. Προσπαθήσαμε να κάνουμε το ίδιο πράγμα, ο σκοπός ήτανε ο ίδιος με άλλα λόγια, να επικοινωνήσουμε με το κοινό, με τον κόσμο, με αυτό το δυναμικό που υπήρχε αλλά με ένα τρόπο αλλιώτικο.

ΑΜ: Πιο πλάγιο, πιο εναλλακτικό.

ΘΡ: Γι’ αυτό υπήρξε αυτή η προσέγγιση. Με μια έννοια αλλάζει η εποχή και εμείς θέλουμε, όχι να προσεταιριστούμε κάτι, αλλά να είμαστε πιο ευέλικτοι. Και αυτό μας ταίριαζε, γιατί το υλικό μας ήταν ένα υλικό που αποτελούνταν από στάνταρ αλλά και από πρωτότυπα κομμάτια, του Κλέωνα, δικά μου και μερικές διασκευές ακόμη και σε κομμάτια στάνταρς αλλά και παραδοσιακά, κάποιοι ρυθμοί που πρώτη φορά ακούγονταν σε ένα πρόγραμμα μουσικό. Προσαρμοζόμασταν στις ανάγκες της εποχής, θυμίζω ότι ήταν εποχή αρχές της δεκαετίας του 90 που άρχιζε μια τάση επιστροφής σε πιο βασικές αξίες, στην παράδοση. Εκείνη την εποχή συνέπεσε να ξεκινήσουμε και εμείς αυτό το γκρουπ.

'''ΦΖ: Αλληλοσυμπληρώνεστε; '''

Όλοι: Ναι. Σίγουρα

ΚΑ: Είμαστε αρκετά διαφορετικοί και αυτό βοηθάει να αλληλοσυμπληρωνόμαστε.

ΘΡ: Όταν ασχολείσαι με ένα ζήτημα όπως η μουσική ή οτιδήποτε κάνεις, σου ανοίγονται πόρτες συνέχεια. Ψάχνεσαι μουσικά, ανοίγονται κόσμοι μπροστά σου, π.χ. θέλει ένας να ασχοληθεί με την αναγεννησιακή μουσική, μπροστά του θα ανοίξει ένας ολόκληρος κόσμος. Μπορείς να φας μια ζωή, με την παραδοσιακή μουσική με την τζαζ, με την κλασική. Εκεί είναι και ο φόβος του μουσικού, του καλλιτέχνη, του ταξιδευτή, που καμιά φορά φοβόμαστε να ανοίξουμε αυτή την πόρτα, μην μπούμε σε κάνα μπελά. Ανοίγει κάτι μπροστά, πιθανό να νομίζουμε ότι κλείνει κάτι άλλο, και μέσα από την ελάχιστη δημιουργική σχέση που μπορεί να έχει κάποιος με την ζωή του, πάντα κάτι θα του ανοίγεται.

'''ΦΖ: Η διαφορά με το εξωτερικό σε σχέση με την ελληνική πραγματικότητα; '''

ΚΑ: Σε σχέση με το κοινό που μας προσεγγίζει;

'''ΦΖ: Και με τον τρόπο που αντιμετωπίζουν τα πράγματα εκεί. '''

ΑΜ: Είναι πολύ διαφορετικά, δυστυχώς. Βέβαια εμείς δεν έχουμε ζήσει την καθημερινότητα του μουσικού στο εξωτερικό. Έχουμε παίξει σε μερικά φεστιβάλ, και σαφώς δεν είναι το ίδιο με το να ζεις και να δουλεύεις ως μουσικός εκεί. Καταρχήν είμαστε πίσω σε φεστιβαλικά επίπεδα, . Δεν γίνονται τέτοια πράγματα. Το να κάνει ένας δήμος ένα φεστιβάλ, δεν μου λέει τίποτα συγκριτικά με το τι γίνεται έξω. Υπάρχουν ολόκληρα φεστιβάλ για τα οποία οι πόλεις μεταμορφώνονται για ένα ολόκληρο μήνα. Αυτό δεν υπάρχει πουθενά εδώ. Το να κάνει κάποιος ένα διήμερο είναι κάτι καλό που συμβαίνει αλλά δεν μου λέει και τίποτα.

'''ΦΖ: Αυτός είναι και ο λόγος που κάνετε επιλεγμένες εμφανίσεις; '''

ΚΑ: Δεν υπάρχουν και πάρα πολλοί χώροι που μπορείς να παίξεις, ούτε πολλά φεστιβάλ, μόνο το καλοκαίρι υπάρχουν κάποια φεστιβάλ, στα οποία στα περισσότερα έχουμε παίξει οπότε δεν μας ξανακαλούν (γέλια). Υπάρχουν φεστιβάλ που μας έχουν ξανακαλέσει αλλά εντάξει είναι σκάνδαλο. Παίζουμε όπου μας καλούνε και όταν μας καλούνε. Αλλά πια δεν υπάρχουν πολλοί χώροι και όλα αυτά έχουν γίνει Παρασκευοσάββατα. Παλιά θυμάμαι η μπάντα έπαιζε πάντα καθημερινές. Έτσι είχαμε ξεκινήσει. Παρασκευοσάββατα ποτέ δεν υπήρχε κάτι τέτοιο. Τώρα έχει αλλάξει, στις αρχές του 90 που αρχίσαμε, παίζαμε σε κλαμπ, μπαρ... Και χώροι που είναι για τέτοια μουσική δεν βάζουν ελληνικά γκρουπς, πχ Half note. Δεν υπάρχουν πια χώροι για μπάντες, που είναι φτιαγμένοι για μπάντες. Είναι δύσκολο να παίξει μουσική μια μπάντα σε μικρούς χώρους.

ΘΡ: Πρέπει να κάνεις αυτό που κάναμε πέρσι. Να ετοιμάσεις κάτι διαφορετικό, να το παρουσιάσεις μια χρονιά και την επόμενη χρονιά να βρεις πάλι κάτι άλλο όπως γίνεται παντού και οπουδήποτε, στα λαικά, στα ποπ, λαικοπόπ, στα σκυλάδικα. Βλέπεις καλλιτέχνες, τραγουδιστές που έχουν ανάγκη να κάνουν πάντα κάτι διαφορετικό, δηλαδή ο ένας με τον άλλον φέτος, ο άλλος με τον άλλο, δεν παίζουνε ποτέ δυο φορές το ίδιο σχήμα. Πρέπει κάθε φορά να ανακαλύψεις το project, το σχέδιο και ή να το παρουσιάζεις σε μαγαζί ή να βρίσκεις γραφείο παραγωγής, να κανονίζεις τα εισιτήρια, τα ποσοστά σου και αν πάει. Τώρα αυτό που πρέπει να γίνεται νομίζω είναι να έχεις κάτι διαφορετικό να πεις και να το ανακαλύπτεις, να το ψάχνεις, να το βρίσκεις και να το προτείνεις.

'''ΦΖ: Συνήθως όμως παίζετε σε γεμάτα μαγαζιά. '''

ΘΡ: Δεν έχουμε και τόση δύναμη. Τα μικρά μαγαζιά γεμίζουνε.

'''ΣΒ: Και το Rodeo γεμάτο ήτανε'''

ΚΑ: Δεν παίζουμε συχνά και έτσι έρχεται ο κόσμος να μας δει. Είμαστε και πολλά χρόνια γκρουπ. Ανακυκλώνεται ο κόσμος. Υπάρχει κόσμος που από όταν ξεκινήσαμε το γκρουπ ολοκλήρωσε έναν κύκλο ζωής, παντρεύτηκε, έκανε οικογένεια, παιδιά. Και βλέπεις κάθε 3-4 χρόνια κάνει ένα κύκλο το κοινό που πηγαίνει σε όλα αυτά τα μέρη, και σε εμάς. Αυτό τον καιρό μας έχουν πάει καλά, είμαστε χαρούμενοι και ευχαριστούμε το κοινό. Πάντως αυτό που λες με την διαφορά του ξένου ακροατήριο με το ελληνικό έχει να κάνει και σε σχέση με το υλικό που χρησιμοποιούμε, με την παραδοσιακή μουσική. Εδώ υπάρχει ένας φόβος, μια προκατάληψη με την παραδοσιακή μουσική, την καταστρέφεις ή ασχολείσαι με κάτι παρεξηγημένο, ενώ στο εξωτερικό ο άλλος δεν ξέρει πραγματικά την δική σου μουσική παράδοση και ακούει τον ήχο, ακούει καθαρά την μουσική, πιο αντικειμενικά.

ΑΜ: Δεν έχει σημείο αναφοράς με ένα τσάμικο

ΚΑ: Ένα τσάμικο που θα παίξουμε σε ρέγκε, σε σουιγκ ή κάτι άλλο. Ακούει το ρέγκε, το σουίγκ ή... Έχουμε δει αρκετές διαφορές ανάμεσα στα ακροατήρια των διαφόρων χωρών, για παράδειγμα το αγγλικό ακροατήριο δε μοιάζει με αυτό τις Ινδίας ή της Ολλανδίας ή του Μαρόκο. Βασικά σε αραβικές ή αφρικάνικες χώρες που έχουμε παίξει ήτανε καταπληκτικοί και ήταν από τις πρώτες εμπειρίες που είχαμε σαν κοινό. Ήταν πολύ ανοιχτό, συμμετείχε, γεγονός που έδειχνε ότι έχει πραγματικό πολιτισμό γιατί αντιλαμβανότανε τι γινότανε. Στην Ελλάδα το κοινό είναι αρκετά κριτικό, δηλαδή στήνεται και ακούει και περιμένει να δει τι κάνεις.

ΘΡ: Έχω την εντύπωση ότι όταν γίνεται κάτι στο εξωτερικό, όταν κάνεις κάτι, καταχωρείται κάπου. Δεν ξέρω. Εμείς εδώ σαν να ξεχνάμε, ας πούμε εσύ εμφανίζεις την δουλειά σου, μια συνέντευξη πετυχημένη, άμα είναι πετυχημένη, έξω κάποιος θα το σημείωνε και θα περίμενε από εσένα στο μέλλον να δει κάτι επίσης καλό. Ενώ εδώ ξεχνιέται ή περιμένουμε να την πατήσουμε, δηλαδή να κάνει κάποιος κάτι καλό και μετά αα τελείωσε, αυτό ήτανε. Υπάρχει μια ενέργεια να σου βάλει τρικλοποδιά, να σε δει να πέφτεις, να σε δει να διαλύεσαι εδώ υπάρχει ένα τέτοιο ζήτημα που μπορεί να έχει ρίζες πολύ βαθιές.

ΚΑ: Το σύνδρομο του Κρόνου που τρώει τα παιδιά του.

ΘΡ: Μου θυμίζει παλιά που λέγανε για τους Έλληνες, εσείς οι Έλληνες είσαστε αξιόλογοι αλλά ξεχνάτε. Δεν έχετε μνήμη, δεν έχετε παρελθόν και η ιστορία σας στηρίζεται σε εμάς, σε άλλους σε ξένους. Ξένοι έχουν γράψει την ιστορία μας, όπου και να πας σε οποιοδήποτε ίδρυμα και αν πας που έχει να κάτι με μουσική, τέχνη και ιστορία βλέπεις από κάτω ότι ανατρέχουν σε βιβλιογραφία ξένων, είναι πάρα πολλά τα παραδείγματα. Το έχουμε ζήσει αυτό στην Ολλανδία. Παίξαμε στο Άμστερνταμ και γράφτηκε η κριτική όσο ήμασταν εκεί. Κάτσαμε τέσσερις πέντε μέρες, κάναμε τέσσερις συναυλίες και την τέταρτη μέρα γράφτηκε κριτική για την συναυλία του Άμστερνταμ της πρώτης μέρας. Εδώ δεν γράφει κανείς κριτική επί της ουσίας, με συγκρίσεις μουσικής. Μας συνέκρινε με γκρουπ της δεκαετίας του 70 με μουσικούς από τα Βαλκάνια. Ήταν καταπληκτική.

ΚΑ: Κριτική επί της ουσίας. Δηλαδή ούτε καλοπροαίρετη ούτε κακοπροαίρετη.

ΘΡ: Μια ανάλυση της βραδιάς μετά. Δεν έγινε για λόγους διαφημιστικούς από πριν όπως γίνεται εδώ. Δηλαδή εδώ γράφουνε, παίζει ένα γκρουπ και το ξεχνάμε μετά τελείωσε, έφυγε αυτός πήγε στην δουλειά, του κοιτάμε την επόμενη δουλειά. Εκεί γράφτηκε μετά, μου έκανε μεγάλη εντύπωση. Νομίζω ότι στο εξωτερικό, αν και έχουν περάσει τόσα χρόνια, αν θα πάμε πάλι θα υπάρχει καλύτερη κατάσταση.

'''ΦΖ: Νομίζετε ότι έχετε θέση στην μουσική της Ελλάδας; '''

ΘΡ: Έχουμε αλλά όχι με την ακαδημαϊκή έννοια. Αισθανόμαστε καλά όταν υπάρχει ένας Έλληνας που είναι μετανάστης δεύτερης, τρίτης γενιάς ή που είναι από πατέρα Έλληνα και από μητέρα Ολλανδέζα, όπως και συναντήσαμε, να αισθάνεται υπερήφανος γι αυτό που είναι, την καταγωγή του. Αυτό μας κάνει και αισθανόμαστε πράγματι '''ελληνιστές'''

ΚΑ: Να χαίρονται δηλαδή που τους αντιπροσωπεύουμε, που έρχεται ένα ελληνικό γκρουπ σε μια ξένη χώρα και αυτοί χαίρονται γι αυτό που παρουσιάζει η Ελλάδα σαν μουσική εκείνη την στιγμή.

'''ΦΖ: Είχατε πει κάποια στιγμή σε μια συνέντευξή ότι σκοπός σας είναι να δημιουργήσετε κάτι που θα μείνει στο χρόνο, κάτι αιώνιο. Ποιες είναι οι φιλοδοξίες σας''';

ΘΡ: Υπάρχει ένα ερώτημα που κατά καιρούς έχει τεθεί: τι θα προτιμούσατε, αν είχατε την δυνατότητα, να γίνετε διάσημοι μετά θάνατον ή πεθαίνοντας να τελειώσει το έργο σας μαζί με εσάς; Δηλαδή να είσαι άγνωστος στην ζωή σου και να γίνει διάσημο το έργο σου μετά και να μείνει στους αιώνες. Δεν ξέρω εσείς τι θα προτιμούσατε, εγώ δεν μπορώ να απαντήσω. Δεν ξέρω να απαντήσω. Έχουν απαντήσει διάφοροι φίλοι μου, ξέρω διάφορες απόψεις αλλά εγώ ακόμη δεν ξέρω. Εγώ νομίζω ότι αυτή η γλώσσα που έχει το γκρουπ δε νομίζω ότι θα κάνει κάτι, ότι θα αποκτήσει κάτι, ότι θα γίνει μια οικουμενική γλώσσα. Εγώ νομίζω ότι θα τελειώσει όταν θα τελειώσουμε και εμείς να παίζουμε, θα σταματήσει και αυτό, γιατί είναι κάτι που έχει να κάνει με την εποχή του.

'''ΦΖ: Τα CD όμως μένουνε. Η δουλειά σας μένει. '''

ΘΡ: Εντάξει. Εννοώ ότι αν μπορούσε να γίνει αυτό μια γλώσσα οικουμενική, δε νομίζω ότι υπάρχουν οι συνθήκες για κάτι τέτοιο, όπως ήταν η δεκαετία του 60 ή του 70 όπου υπήρχαν πολλά γκρουπ που παίζανε πάνω κάτω το ίδιο πράγμα, έτσι δεν ήτανε; Υπήρχε ένα ολόκληρο ρεύμα τότε. Ήταν πάρα πολλά τα σχήματα που παίζανε με τον ίδιο ήχο. Στην εποχή μας υπάρχει αυτή η αγωνία, να είναι κάποιος ξεχωριστός και όχι να μοιάζει με κάτι άλλο. Τώρα υπάρχει το αντίθετο, υπάρχει μια τάση του δημιουργού να διαφέρει με όποιο τρόπο ανακαλύψει. Και αν το ανακαλύψει θα είναι και μάγκας. Νομίζω θα επιβραβευτεί και γι αυτό προσπαθούνε και με διάφορους τρόπους. Οι εικαστικοί να δείτε τι κάνουν, εκεί γίνεται χαμός, και οι μουσικοί βέβαια αλλά έχουμε ακούσει που ζωγραφίζουνε με το αίμα τους, κάνουν αφαιμάξεις και ζωγραφίζουν, για να λένε ότι αυτό είναι με αίμα και το DNA το δικό μου, με '''γδυσίματα''' να φτάνει σε μια χυδαιότητα και σε καραγκιοζιλίκια, δηλαδή πέφτει το πράγμα από πολύ σοβαρό και να ξευτελίζεται. Το image πως θα το κάνεις αυτό για να είναι διαφορετικό.

'''ΦΖ: Εσείς γιατί δεν προωθείτε την εικόνα σας μέσω τον media; '''

ΘΡ: Δεν προωθούμε; Θα θέλαμε πάντως.

ΑΜ: Στην τηλεόραση δεν πάμε ούτε με σφαίρες.

'''ΦΖ: Είχατε πάει μια φορά... '''

ΚΑ: Και ήτανε η τελευταία μας.

ΘΡ: Θα θέλαμε αν υπήρχε μια εκπομπή...

ΚΑ: Να ενδιαφέρεται γι αυτό που κάνουμε και όχι να είναι μια εκπομπή για να παρουσιάσουμε κάτι μέσα από μια παρέα, να ήταν μια παρουσίαση του γκρουπ από έναν άνθρωπο με ενδιαφέρον για το γκρουπ που να ξέρει τι κάνουμε. Πολλές φορές πας σε εκπομπές που δεν ξέρουν καν ποιος είσαι και τι κάνεις, δηλαδή υπάρχει και αυτή η αμηχανία που είναι φρικτή, με έναν άνθρωπο που δεν γνωρίζει καν τι κάνεις.

ΘΡ: Εμάς θα μας ενδιέφερε να πάμε σε μια εκπομπή που να μην σε καπελώνει ο παρουσιαστής, για οποιουσδήποτε λόγους, αλλά να σου δώσει μία ώρα να παρουσιάσεις την δουλειά σου.

'''ΦΖ: Θέλω λίγο να μιλήσουμε λίγο για τους ρυθμούς. Δεν χρησιμοποιείτε κλασικούς ρυθμούς. '''

ΚΑ: Της παράδοσης χρησιμοποιούμε κλασικούς ρυθμούς

'''ΦΖ: Χρησιμοποιείτε 9/10 και τέτοια. '''

ΘΡ: Εντάξει κοντά έπεσες. Τα τραγούδια ακούγονται σε αυτούς τους ρυθμούς. Τα κομμάτια αυτά δεν τα φυσιογνωμείς έτσι είναι. Τα έχουν χρησιμοποιήσει πολλοί πριν από εμάς.

'''ΦΖ: Έχετε χαρακτηριστεί ότι δεν χρησιμοποιείτε κομμάτια της παράδοσης αλλά με τον τρόπο σας αλλάζετε τους ρυθμούς. '''

ΚΑ: Είναι ασύμμετροι ρυθμοί τους οποίους συναντάς μέσα στην παραδοσιακή μουσική και έχουμε ασχοληθεί πολύ σαν γκρουπ δηλαδή μας χαρακτηρίζει αυτό.

ΘΡ: Ήταν μέσα στον πλάγιο τρόπο και αυτό.

ΚΑ: Είναι να μην παίζουμε 4/4 και 3/4, τους κλασικούς ρυθμούς αλλά να παίζουμε όλα αυτά 9, 11, 13 15, 17

ΘΡ: Πάντως έχουμε παίξει πάρα πολλά στυλ ο καθένας μας και με πολλούς μουσικούς μαζί, όχι μόνο μεταξύ μας, και έχουμε καταλάβει το εξής. Έχω δει μουσικούς να παίζουνε 4/4 και να μην παίζουνε καλά, δηλαδή να μην τα καταφέρνουνε να παίξουνε, σφιγγάρουνε που λέμε, να κουνηθούν μέσα σε αυτό. Δοκιμάσαμε ένα αυτοσχεδιασμό σε ένα προβάδικο, να παίξουμε κάτι τέτοια και έβλεπες τον ίδιο μουσικό, ενώ διαλέγει να παίξει κάτι πολύ δύσκολο για πρώτη φορά, έβλεπες να δονείται αλλιώς. Ίσως να φεύγει από την σύγκριση. Και όταν προσπαθείς να παίξεις κάτι τέτοιο το οποίο έχει από πίσω του ένα τρομερό background, αμέσως μπαίνεις σε αυτόν τον τρόπο σκέψης. Και αυτό συναισθηματικά σε μαζεύει, δεν σε απελευθερώνει. Όταν παίζεις κάτι που δεν έχει παιχτεί, που δεν έχει μέτρο σύγκρισης, είναι πρωτότυπο απελευθερώνεσαι, ξεφεύγεις από αυτό το μέτρο. Και από την μία είναι δύσκολοι αυτοί οι ρυθμοί από την άλλη όμως θα σε απελευθερώσει, μας κάνει να παίζουμε πιο άνετα αυτό το πράγμα χωρίς όλη αυτή την ενοχή του πως είναι αυτό και κοίταξε δεν ακούγεται καλά και δεν πατάει, κουνιέται. Βρήκαμε και ένα τρόπο να τα παίζουμε αυτά, έναν κώδικα εσωτερικό. Άρχισε να γίνεται ένα οικοδόμημα στέρεο, που δεν έμπαζε ούτε ψυχολογικά ούτε μουσικά.

'''ΦΖ: Τι χρειάζεται ένας μουσικός για να φτάσει στο υψηλό επίπεδο αυτοσχεδιασμού που έχετε φτάσει εσείς; '''

ΚΑ: Εξάσκηση, εξάσκηση. Μπορεί να μην κάθομαι να μελετάω, αλλά παίζω, ασχολούμαι με την κιθάρα. Κάνω πράγματα είτε παίζω με τους φίλους είτε παίζω με τα παιδιά. Δεν είμαι μελετηρός με την σημασία της μελέτης.

ΘΡ: Κάθε μέρα πάει σε πρόβες, παίζει σε συναυλίες.

ΑΜ: Ούτε εγώ μελετάω στο σπίτι αλλά παίζω. Πιάνω τα όργανα που παίζω και μπορεί να παίζω με τις ώρες. Δεν θα μελετήσω μια κλίμακα.

ΘΡ: Το να αυτοσχεδιάζεις είναι μια τέχνη, έχει σπουδή. Πρέπει πρώτα να απελευθερωθείς και μετά να βάλεις τους κανόνες, όπως όλα τα πράγματα. Είναι μια κατάσταση που μπορεί να αποδώσει κατευθείαν και μπορεί να σου πάρει και μια ζωή εκμάθησης. Ο αυτοσχεδιασμός είναι μια ιστορία που εκφράζεις τον εαυτό σου, σχεδιάζεις τον εαυτό σου, σχεδιάζω εαυτόν, δεν είναι παίζω αρλούμπες ότι μου κατέβει. Βάζεις τον εαυτό σου, τον τοποθετείς και βάση αυτών τον παρουσιάζεις. Άμα σε αυτό το πράγμα κάτι σε εμποδίσει γίνεσαι έξαλλος, δεν το ανέχεσαι. Βάζεις τον εαυτό σου. Είναι σαν να σου λέει κάποιος όχι δεν θα βάλεις αυτό το ρούχο θα βάλεις κάτι άλλο. Δεν μπορείς. Θέλεις να βάλεις αυτό που αισθάνεσαι άνετος. Έτσι είναι και όταν παρουσιάζεις τον εαυτό σου μέσα από ένα σόλο, τώρα δηλαδή παρουσιάζω τον εαυτό μου και αυτό που παρουσιάζω θέλω να είναι ο εαυτό μου. Εκεί είναι και η επιτυχία του αυτοσχεδιασμού.

ΚΑ: Εντάξει ερχόμαστε και από την δεκαετία του 70 – 80 μεγαλώσαμε σε μια αποχή που αυτό γινόταν κατά κόρον, δηλαδή ήταν αυτό που μάθαινες να κάνεις από πολύ μικρός. Ας πούμε και τα χιτ που ήταν σε 45άρια στο LP ήταν 7 – 8 [λεπτά]. Δεν υπήρχαν 2λεπτα -3λεπτα κομμάτια. Υπήρχε πάντα χώρος για μουσική. Εμείς μεγαλώσαμε με αυτό τον τρόπο, με αυτή την μουσική. Μάθαμε ότι πάντα σε κάθε κομμάτι υπάρχει μουσική. Τότε μας ερχόταν πολύ φυσικό.

ΘΡ: Το πρώτο πράγμα που μάθαμε ήτανε αυτό: να στεκόμαστε στο πάλκο και να παίζουμε κάτι το οποίο δεν το είχαμε σκεφτεί. Ήταν η αναμέτρηση αν θα είσαι εσύ, αν θα καταφέρεις να είσαι εσύ. Είναι μια ολόκληρη ζωή αυτό.

ΚΑ: Υπάρχουν κώδικες μεταξύ μας πια. Ξέρουμε πολύ καλά τις αναφορές μετά από τόσα χρόνια, έχουμε κοινές μουσικές αναφορές. Υπάρχουνε κώδικες, ξέρουμε ότι αυτό το πράγμα είναι αυτό. Το ξέρουμε πια τόσο καιρό τι κάνουμε, οπότε συμβαίνει σχετικά εύκολα μεταξύ μας

'''ΦΖ: Μίλησες πριν για την δεκαετία του 70 - 80 την εποχή μας πως την βλέπετε; '''

ΘΡ: Είναι λίγο χαοτική.

ΚΑ: Έχει μεγάλη διαφορά. Καμιά σχέση.

ΑΜ: Είναι πολύ δύσκολο να χαρακτηρίσεις καταρχήν τι παίζει ένα συγκρότημα. Ενώ πριν από 20 χρόνια ήταν πολύ σαφές, ότι παίζουν αυτό ή αυτό. Και είναι πρόβλημα δικό μας πάντα όταν μας ζητάνε τι παίζετε. Τι παίζουμε; Λίγο από όλα. Δεν μπορείς να πεις. Τζαζ δεν είναι με τίποτα. Φιούζον είναι στην ουσία του όρου.

ΚΑ: '''Δημοσχεδιαστική''' μουσική που έλεγε ένας φίλος. Ας πούμε το 70 – 80 οι μπάντες γίνονταν γνωστές επειδή ήτανε καλές και πήγαινε από στόμα σε στόμα. Και έπαιζαν στα club και κυλούσε το πράγμα το ότι ήσουνα καλός, από τον κόσμο που ερχόταν και όχι από περιοδικά ή κάτι που σε έσπρωχνε επίσημα. Σήμερα δεν υπάρχει χώρος ούτε καν για την μουσική, το βλέπεις και με τους σταθμούς που παίζουν all day list. Δεν είναι όπως παλιά ο κάθε παραγωγός πήγαινε με τους δίσκους του και πρότεινε μουσική. Τα περιοδικά δεν ενδιαφέρονται πραγματικά. Τότε τα περιοδικά τα μουσικά αναφέρονταν στα ελληνικά γκρουπς.

'''ΦΖ: Μιλήστε μας λίγο για την παράδοση. '''

ΚΑ: Παράδοση είναι όλη η μουσική του κόσμου. Ο, τι έχουμε ακούσει από τον Σούκα, τον Βαμβακάρη και τον Χαλκιά μέχρι τον Hendrix, τον Coltrane. τους Black Sabbath, τον James Brown και άλλους. Στον ήχο των Plagal παράδοση δεν είναι τα δημοτικά μόνο, είναι ένα μέρος της παράδοσης μας, ενός πολιτισμού. Παίζουμε μεταναστευτική μουσική, της ξενιτιάς, πέρα από τις καταγωγές. Είμαστε όλοι μετανάστες, είτε εξωτερικοί είτε εσωτερικοί.

'''ΦΖ: Υπάρχει παγκοσμιοποίηση της μουσικής; '''

ΘΡ: Σαφέστατα.

ΑΜ: Ακριβώς αυτό που λέω: ότι είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις πια τα είδη, δηλαδή ένα παράδειγμα είναι τα λαϊκά. Πριν 20 χρόνια αν έβαζες ένα σημερινό που λέγεται λαϊκό θα έλεγες τι είναι αυτή η ποπ αηδία που μου έβαλες. Θα το χαρακτηρίζανε ποπ. Αν σκεφτείς τι είναι ποπ, popular, δηλαδή λαϊκό. Το ίδιο πράγμα είναι δηλαδή. Γίνεται μια συγχώνευση. Σημαίνει το ίδιο πράγμα ποπ και λαϊκό και νομίζω ότι αυτό γίνεται σε παγκόσμιο επίπεδο, δηλαδή πας στην Ρουμανία και ακούς Βίσση. Και είναι επίσης πολύ εύκολη η ανταλλαγή πληροφοριών και άμεση και λόγω του διαδικτύου και γενικότερα. Δηλαδή πολύ εύκολα βλέπεις ξαφνικά να συνεργάζονται Αμερικάνοι με Ασιάτες, Κολομβιανοί με Αφρικανούς. Ένα καζάνι έντονο όλο αυτό και αυτό έχει τα καλά του και τα κακά του. Τα άσχημα είναι εμφανή, καθώς ορισμένα πράγματα τείνουν να χαθούν, το οποίο είναι και κρίμα. Τα καλά είναι ότι γίνονται πολύ καλές συνεργασίες.

ΚΑ: Παγκοσμιοποίηση και οικονομικά. Γίνονται συγχωνεύσεις. Ναι υπάρχει. Υπάρχει όμως και η διεθνοποίηση της μουσικής που είναι διαφορετικό πράγμα. Το λαϊκό που έλεγε πριν ο Αντώνης. Η μουσική είναι διεθνής, γι αυτό μπορεί εύκολα να παίξει ένας Αφρικανός με έναν Ασιάτη, Ολλανδό.

ΘΡ: Υπήρξε η ανάγκη οι μουσικοί να χρησιμοποιούν στοιχεία από της παραδόσεις τους και η οποία συγχρόνως ήταν ενάντια σε κάτι το οποίο ήθελε να είναι όλα ίδια. Οι μουσικοί ένιωσαν ότι έπρεπε να δείξουν μια ιδιαιτερότητα δηλαδή ένας μουσικός τζαζ της Ελλάδας ξεκίνησε να χρησιμοποιεί στοιχεία από την δική του παράδοση, ένας μουσικός από τη Γιουγκοσλαβία από τα Βαλκάνια... Υπήρξε στη Λατινική Αμερική αυτή η τάση από πολύ παλιά, ας πούμε τζαζ με στοιχεία κουβανέζικα. Στην Αφρική έγινε ολόκληρη κίνημα ήταν ολόκληρη σκηνή. Αυτή η ανάγκη τελικά καπελώθηκε από τις εταιρίες και έγινε το έθνικ και βλέπεις ένα μουσικό από οπουδήποτε να χρησιμοποιεί και κάποια στοιχεία από μια άλλη χώρα ή από κάτι άλλο το οποίο το κάνει για να πουλήσει. Η μουσική τετραγωνοποιήθηκε έγινε ένα πράγμα εύγλυπτο το οποίο είχε διάφορες πινελιές εξωτικές, για να προσελκύσει την αγορά. Η παγκοσμιοποίηση το χρησιμοποίησε γεγονός που ήταν εναντίον της και το έθνικ τελικά έγινε μια μουσική σούπα, εμπορική και μη αναγνωρίσιμη, χωρίς ταυτότητα χωρίς τίποτα...

'''ΦΖ: Στην Ελλάδα λέμε για τους μουσικούς ότι βρίσκονται στη σκιά των τραγουδιστών. Ισχύει; Θα ήθελα ένα σχόλιο. '''

ΘΡ: Το έχουμε ζήσει και προσωπικά και από φίλους που χαθήκανε. Ενώ ήταν ταλαντούχοι, πίσω από κάποιους τραγουδιστές, γιατί αναγκάστηκαν από λόγους βιοπορισμού. Στα λαϊκά μαγαζιά και στα μεροκάματα, όπου υπάρχει πολύ δυστυχία, μπορεί να παίρνουν πολύ καλά χρήματα αλλά πάντα θα υπάρχει μια τραγουδίστρια η οποία θα παίρνει δέκα φορές παραπάνω από όσα παίρνουν αυτοί...

'''ΦΖ: Σε μία συνέντευξη είχε ειπωθεί το εξής: ''"... Αφού οι τραγουδιστές θέλουν να είναι και λίγο ποπ και λίγο λαϊκοί και λίγο έντεχνοι και λίγο εξωστρεφείς γιατί αρέσει στον κόσμο, λίγο έτσι και λίγο αλλιώτικα. Οι τραγουδιστές είναι πλέον τραβεστί!"''. Θέλω ένα σχόλιο πάνω σε αυτή την άποψη. '''

ΚΑ: Ανάλογα τι κάνει o καθένας μπορεί να το κάνει καλά και να υπάρχει και κάποια σχετική έρευνα ή κάτι να ψάχνει να βρει από αυτό. Μπορεί βέβαια να το κάνει και από αποπροσανατολισμό της εταιρίας του ή επειδή δεν ξέρει πραγματικά τι θέλει να προτείνει και επειδή λέγεται καλλιτέχνης κατ' ευφημισμόν, πρέπει να το κάνει. Ανάλογα δηλαδή από πού εκπορεύεται αυτό το πράγμα, είτε μουσικός είσαι είτε τραγουδιστής.

ΘΡ: Είναι αυτό που είπε ο Κλέωνας, δεν ξέρεις καμιά φορά από πού ξεκινάνε όλα αυτά δηλαδή αν είναι δικιά του ανάγκη ή αν είναι ανάγκη της αγοράς δηλαδή ότι τώρα κοίταξε να δεις θα πρέπει να αλλάξεις λουκ και να κόψεις τώρα τα πολύ λαϊκά ή τα πολύ ποπ και να αρχίσεις να παίζεις λαϊκά ή το αντίθετο... Κάθε τραγουδιστής τώρα έχει από πίσω του ολόκληρη αυλή με ανθρώπους.

ΚΑ: Υπάρχουν τραγουδιστές και τραγουδιστές. Μιλάμε για τους τραγουδιστές των λαϊκών μαγαζιών που ασχολούνται με τη μουσική πραγματικά, γιατί υπάρχουν και τραγουδιστές που ασχολούνται με τη μουσική σε σπάνιες περιπτώσεις. Δε βρίσκεις εύκολα τραγουδιστή που να είναι μουσικός και όταν είναι ο τραγουδιστής μουσικός το καταλαβαίνεις.

'''ΦΖ: Και εσύ τραγουδάς. '''

ΚΑ: Καλά δεν είμαι τραγουδιστής... κάποτε το έκανα περισσότερο, διότι παλαιότερα ήταν και η δουλειά μου αυτή. Νιώθω περισσότερο μουσικός παρά τραγουδιστής, δηλαδή τραγουδάω με το Θοδωρή στο γκρουπ λέμε τα κείμενα των τραγουδιών και προσπαθούμε...

ΘΡ: Θυμάμαι πως ξεκινήσαμε να τραγουδάμε. Ξαφνικά ήταν ωραίο εκεί που παίζαμε instrumental στη αρχή με το γκρουπ, λέγαμε ένα τραγούδι με τον Κλέωνα, για παράδειγμα τα κάλαντα τα χριστουγεννιάτικα σε ένα beat και αυτό ήτανε μια κίνηση αμφισβήτησης ως προς τους μουσικούς που στέκονται και είναι άψογοι στα πράγματα που κάνουν. Γνωρίζοντας ότι δεν είμαι τραγουδιστής και δεν ξέρω να τραγουδάω, το έκανα επίτηδες σπάζοντας αυτή την εικόνα του καθωσπρεπισμού που υπάρχει πάνω στο πάλκο. Σιγά-σιγά, αρχίσαμε να το εκμεταλλευόμαστε δηλαδή εξυπηρετούσε κάποιες ανάγκες κάποια τραγούδια που έπρεπε να αποδοθεί και ο λόγος είχαμε τον Κλέωνα που τραγουδάει καλά.

'''ΣΒ: Δε χρειαστήκατε κάποιο τραγουδιστή η τραγουδίστρια; '''

ΘΡ: Έχουνε γίνει διάφορες κινήσεις, αλλά αυτό που λέω πάντα είναι ότι οι τραγουδιστές έχουνε τόσο κόσμο πίσω τους και άμα είναι καλοί και εμπορικοί, δεν μπαίνουν στο κόπο, να ασχοληθούν με αυτό...

ΑΜ: Μας δίνουν την αφορμή να συνεργαζόμαστε με διάφορους ακριβώς επειδή λείπει η φωνή απ το συγκρότημα και αυτό είναι ωραίο...

ΘΡ: Τους προσεγγίζουμε εμείς. Δε βρέθηκε τραγουδιστής που να προσεγγίσει εμάς. Να μπει σε όλο αυτό το κόπο να μάθει το ρεπερτόριο, να μπει να γνωρίσει από μέσα το πράγμα, να το σχεδιάζει, να είναι μέλος το γκρουπ, να μπορεί να κατέχει το πράγμα και ρυθμολογικά και μουσικά και αρμονικά. Συνήθως ότι μπορούν να κάνουν εμείς τους πλαισιώνουμε και αναδεικνύουμε τα εκάστοτε πράγματα... δε βρέθηκε μέχρι τώρα κάτι.

ΚΑ: Λίγο πολύ υπάρχει μία φιλική σχέση με τους ανθρώπους που συνεργαζόμαστε. Ελάχιστες είναι περιπτώσεις δε τους ξέραμε και γνωριστήκαμε μετά. Για μας ο πιο φυσικός τραγουδιστής από όλους τους τραγουδιστές που θα μπορούσε να ήταν μέλος του συγκροτήματος είναι ο '''Θανάσης Μωραΐτης''' που είχαμε κάνει πέρυσι τα αρβανίτικα... ε θα μπορούσε να ήτανε εν μέρει και εν δυνάμει μέλος. Αλλά όπως είπε και ο Θοδωρής, ένας τραγουδιστής που έχει μια καριέρα ή μια ικανότητα τέτοια και ένα σύστημα να προωθείται, δε μπαίνει στη περιπέτεια να ασχοληθεί με τη μπάντα και να κάνει μια συμμετοχή στη μπάντα θα είναι πάντα η μπάντα και αυτός.

'''ΣΒ: Κάποια στιγμή μια μουσικός είχε πει ότι όσοι παίζουν επάνω στο πάλκο κάνουνε έρωτα και όσοι είναι από πάνω αυνανίζονται, με την έννοια ότι είσαστε σε μια άλλη διάσταση. '''

ΘΡ: Μπορεί να παίρνουνε μάτι όχι όμως να...

ΚΑ: Άμα παίρνουνε μάτι μπορεί και να αυνανίζονται. Πιστεύω ότι υπάρχει κοινό που αυνανίζεται και καλλιτέχνης που αυνανίζεται και πάνω.

ΘΡ: Αστειευόμαστε αλλά αυτή η ερώτηση έχει βάθος. Είναι πάρα πολλά τα θέματα που ανακύπτουν και μπαίνουμε σε μια αναλυτική προσέγγιση του ζητήματος. Μια συναυλία είναι μια ερωτική πράξη ούτως η άλλως δηλαδή το να παίζεις. Σαφώς, θέλεις να κορυφώσεις, να τελειώσεις όλα αυτά... αλλά είναι σε ένα άλλο επίπεδο, μπορεί να είναι χυδαίο, μπορεί να είναι αγαπησιάρικο, μπορεί να περιέχει και την έννοια της απόρριψης της κατάστασης που δεν είσαι ικανός ψυχικά να ολοκληρώσεις...

ΚΑ: Καλά το πας...

ΑΜ: Αρκεί να τελειώσουν όλοι μαζί...

ΚΑ: Είναι σα το φινάλε, όταν βρίσκονται οι μουσικοί όλοι μαζί είναι σαν να τελειώνουν εκείνη τη στιγμή όλοι μαζί... μπορεί να τελειώσεις και νωρίτερα, μπορεί να κάνεις και 40 στάσεις στη πρώτη εκσπερμάτωση ανάλογα...

ΘΡ: Έχεις δει καμία μουσική να είναι χυδαία, μια συναυλία σαν να βλέπεις πορνό...

'''ΦΖ: Αρκεί να μη σε προσβάλει. '''

ΘΡ: Το πορνό μπορεί να μη σε προσβάλει αλλά διακρίνεις κάτι χυδαίο που δε σου επιτρέπει να φαντασιώνεσαι, σου καταστρέφει τη φαντασία. Θυμόσαστε που βλέπαμε μια συναυλία από καινούριους μουσικούς δεξιοτέχνες της τζαζ, στην Αμερική, που έχουν βγει από τα πανεπιστήμια που είναι bodybuilders; Άμα δεις τις συναυλίες της σύγχρονης αμερικάνικης σκηνής της τζαζ είναι σαν να βλέπεις πορνό στη τηλεόραση ακριβώς σαν πορνοστάρ δε σου αφήνουνε κανένα περιθώριο να συμμετέχεις σε αυτό το πράμα. Ξέρεις ότι θα είναι άψογοι ότι θα τα κάνουν όλα τυποποιημένα χωρίς σασπένς και είναι όλοι άψογοι είναι όλοι ικανοί συναισθηματικά και ψυχικά τέλειοι να διεκπεραιώσουνε το έργο το οποίο έχουν αναλάβει επί πληρωμή και πάντα θα είναι άψογοι και αυτό εκχυδαΐζει την τέχνη τους.

'''ΦΖ: Είπες μια μαγική λέξη όμως διεκπεραίωση. '''

ΘΡ: Ναι, μπορεί να τη βρίσκουνε, να φαίνονται ότι είναι ικανοί σε αυτή τη περίπτωση ότι αυτοί γαμάνε και δέρνουνε και το κοινό είναι μπανιστές και κοιτάνε αυτό το πράγμα το οποίο είναι άψογο και περνάνε την ώρα τους και αισθάνονται ότι εγώ δεν έχω καμία σχέση με αυτόν, αυτοί είναι τρομεροί είναι σούπερ δεν υπάρχει κανένα περιθώριο κάτι να μην πάει καλά...

'''ΦΖ: Υπάρχουν στιγμές που δεν είσαι καλά που δεν νιώθεις έτοιμος να παίξεις αλλά μέσα από τη μουσική... '''

ΘΡ: Θα έρθεις μέσα από τη σχέση με το κοινό, θα υπάρχει συγκίνηση και ανέβασμα το οποίο θα γίνει από κοινού. Θα ζητήσεις την υπομονή του κοινού δηλαδή πάμε μαζί να βρούμε το κώδικα. Δεν πέφτεις, είσαι μαζί τους εκεί που θα πας. Ρωτάς απαντάει και καμία φορά άμα δεν πετύχει, είναι όπως στον έρωτα όταν δεν είσαι άψογος δένεσαι όταν αισθάνεσαι ότι δεν είσαι καλός και όμως δένεσαι συναισθηματικά περισσότερο στην αποτυχία με τον άλλον...

ΚΑ: Σου λέει δε πειράζει αύριο θα είναι καλύτερα!

ΚΑ: Αν δε συγκινηθεί το πάλκο, δε συγκινείται ο κόσμος κάτω. Είναι πολύ σημαντικό να συγκινηθεί το πάλκο και όχι να υποκρίνεται, διότι άμα το δει αυτό ο κόσμος και πάρει την ενέργεια από το πάλκο δε γίνεται η δουλειά. Και ο κόσμος όταν είναι καλά προδιατεθειμένος προς τη μπάντα όλα είναι πολύ εύκολα... δηλαδή όταν ένα κοινό είναι δικό σου και περιμένει να βγεις απ τη στιγμή που ξεκινάς είσαι... όλα αυτά είναι σχέσεις μπορεί να και είναι ερωτικές...

ΘΡ: Είναι αυτή η χημεία που λέμε, υπήρξε και προέκυψε μια έλξη...

'''ΦΖ: Να κλείσουμε με μια ευχή; '''

ΚΑ: Το μέλλον είναι μια ιστορία που έχει να κάνει με το παρόν. Όσο πιο παρόντες είμαστε και προσπαθούμε να κάνουμε πράγματα για μας, τόσο το μέλλον θα είναι πιο ευοίωνο. Το μέλλον μπορείς να το καθοδηγήσεις από τις τωρινές σου πράξεις από το πώς πατάς στο παρόν. Το μέλλον είναι το επόμενο παρόν. Και ευχόμαστε να κάνουμε πολλά-πολλά ταξίδια και να παίζουμε μουσική!



[http://http://www.modeplagal.gr http://www.modeplagal.gr]

''ΘΡ: Θοδωρής Ρέλλος<br />
ΑΜ: Αντώνης Μαράτος<br />
ΚΑ: Κλέων Αντωνίου

ΦΖ: Φιλουμένα Ζλατάνου<br />
ΣΒ: Σοφία Βασιλείου''<br />
<br />
[[Category: Συνεντεύξεις]]