Λειτουργικη μουσικη - Ars Nova

Το παρισινο εκκλησιαστικο οργανο περιλαμβανε τμηματα, γνωστα ως clausulae, στα οποια και η υψηλοτερη φωνη αλλα και αυτη του τενορου χρησιμοποιουσαν ρυθμικους τροπους. Αυτα τα τμηματα εγιναν το κεντρο της επομενης σημαντικης πολυφωνικης εξελιξης οταν αποσπαστηκαν απο το αρχικο πλαισιο του οργανου για να γινουν ανεξαρτητες συνθεσεις. Σταδιακα η υψηλοτερη φωνη απεκτησε το δικο της κειμενο και αυτο το χαρακτηριστικο εδωσε στο νεο ειδος το ονομα του -μοτετο- απο τη γαλλικη λεξη mot=λεξη. Το ταυτοχρονο λοιπον τραγουδημα διαφορετικων θρησκευτικων κειμενων απο ξεχωριστες φωνες εμελλε να γινει το κυριο χαρακτηριστικο του μοτετου ως και τις αρχες του 15ου αιωνα.

Τα μοτετα ηταν αυτα που κατηργησαν τα ορια μεταξυ της εκκλησιαστικης και κοσμικης μουσικης. Καποια απο αυτα ηταν θρησκευτικα ενω αλλα ερωτικα η και πολιτικα.

Η ακμη του μοτετου σημειωθηκε το 14ο αιωνα μΧ οταν το χαρακτηριστικο ειδος του γαλλικου κινηματος της Ars Nova (νεα τεχνη) εδωσε τη δυνατοτητα για μουσικους πειραματισμους. Ο ορος Ars Nova προηλθε απο τη σημαντικη πραγματεια του συνθετη Φιλιπ ντε Βιτρυ ο οποιος κατεγραψε τις καινοτομιες της εποχης του ειδικα στον τομεα του μετρου και της αρμονιας. Ο Βιτρυ (1291-1361) εγραφε μουσικη με περιπλοκους ρυθμους, αυστηρη αρμονια,πυκνη δομη και μακρια και πολυπλοκη συνθεση.

Η Ars Nova χρησιμοποιησε διμερεις και τριμερεις υποδιαιρεσεις του βασικου παλμου και επεβαλλε την προτιμηση στα αρμονικα διαστηματα τριτης και εκτης.

Μια περιφημη πολυφωνικη συνθεση του σταθερου μελους της λειτουργιας γραφτηκε απο το συνθετη Μασο και ειναι η παλαιοτερη τετοια συνθεση που εχει διασωθει. Σημερα σωζονται 143 εργα του Μασο του οποιου η φημη ως ποιητη και ως συνθετη ειναι αναμφισβητητη. Η Λειτουργια του Μασο αποδεικνυει την επιρροη που ασκησαν τα μοτετα στα αλλα ειδη. Επισης μαρτυρα το γεγονος οτι οι συνθετες συνεχισαν να γραφουν λειτουργικη μουσικη.

Σταδιακα επικρατησε η πρακτικη της συνθεσης μιας ενιαιας Λειτουργιας η οποια οδηγησε και σε σημαντικη εξελιξη της πολυφωνικης λειτουργικης μουσικης.