Το σήμα της Κιθάρας, ο "Κιθαρωδός" και το "Σκρίπτο"

Μια τριπλή ιστορία... Ένα χορευτικό, ένα αρχαίο αγγείο, και τα ντοσιέ με τις σημειώσεις...

Από τον Νέο Κιθαρωδό

Το χορευτικό "Απόλλων"

Οι ρίζες του σήματος της Κιθάρας πηγαίνουν πίσω στο 1985, όταν το χορευτικό "Απόλλων" χρειάστηκε, για τις ανάγκες μιας σημαντικής εκδήλωσης στο Βερολίνο, να φτιάξει ένα σήμα για κάποια φυλλάδιά του. Το σήμα φτιάχτηκε (με πενιχρά, είναι η αλήθεια, μέσα) και τυπώθηκε σε πολλά φυλλάδια και αυτοκόλλητα του χορευτικού για πολλά χρόνια. Οι τρεις φιγούρες στο κέντρο είναι ο Απόλλωνας που χορεύει με δυο μούσες – οι υπόλοιπες μούσες κόπηκαν γιατί δεν χωρούσαν...

Κάποια στιγμή το 1991, όταν το παραπάνω σήμα άρχισε να δείχνει τις αδυναμίες του, ανέλαβα να το "αναπαλαιώσω", και, έχοντας κάποια εμπειρία στα προγράμματα σχεδίασης, ουσιαστικά το ξανάφτιαξα από το μηδέν. Το αποτέλεσμα ήταν, πιστεύω, επιτυχημένο:

Γιάννη, πιάσε τα σκρίπτα...

Σκρίπτα (Skripte) λέγονται στα γερμανικά πανεπιστήμια οι σημειώσεις που δίνουν οι καθηγητές στα μαθήματα. Σε αντίθεση με την Ελλάδα, όπου οι περισσότεροι καθηγητές μοιράζουν δεμένα βιβλία, στη Γερμανία μοιράζονται κάποιες φωτοτυπημένες σημειώσεις, που τις περισσότερες φορές δεν είναι καν δεμένες. Έτσι, τα φοιτητικά ράφια γεμίζουν γρήγορα από δεκάδες ντοσιέ που φιλοξενούν τα σκρίπτα των διαφόρων μαθημάτων. Δεν λείπουν φυσικά και οι αντίστοιχες εκφράσεις, π.χ. "Χθες όλη μέρα έφαγα δέκα σκρίπτα", "Σκριπτοποιήθηκα", κλπ.

Το φθινόπωρο του 1987, φρέσκος εγώ στην Γερμανία, γνωρίζω τον Γιάννη Φαρμάκη και την παρέα του. Μέναν σχεδόν όλοι σε μια φοιτητική εστία στο Bochum, και πολλά βράδια μαζευόμασταν όλοι μαζί σε κάποιο από τα μικρά δωμάτια, ψευτομαγειρεύαμε όλοι μαζί, και κλαίγαμε τη μοίρα μας.

Ο Γιάννης έπαιζε κιθάρα και είχε αδυναμία στα παλιά τραγούδια του Λοΐζου. Είχε μαζέψει μια συλλογή από στίχους και ακόρντα αγαπημένων του τραγουδιών, άλλα τα είχε γράψει ο ίδιος και άλλα ήταν φωτοτυπίες φωτοτυπημένης φωτοτυπίας. Όλα αυτά τα είχε βάλει (πού αλλού;) σε μερικά ντοσιέ στα ράφια μαζί με τις σημειώσεις από το πανεπιστήμιο.

Όταν λοιπόν τα βράδια μαζευόμασταν στο δωμάτιό του, μετά το φαγητό πολλές φορές άνοιγε και καμιά ρετσίνα και ερχόμασταν στο τσακίρ-κέφι. Και, ξέροντας πως ο Γιάννης ήθελε πάντα μια μικρή προτροπή για να πιάσει την κιθάρα και να αρχίσει το τραγούδι, του λέγαμε σιγά-σιγά "Γιάννη, ήρθε η ώρα να ανοίξεις τα σκρίπτα", εννοώντας φυσικά τα ντοσιέ με τα τραγούδια. Όσο περνούσε η ώρα και ο καιρός, η προτροπή μεταμορφωνόταν, π.χ. με σαφή υπονοούμενα προς το ράφι που βρισκόταν τα ντοσιέ, ή προς το χρώμα τους, η προς τα διπλανά ντοσιέ, ή σε οποιοδήποτε μάθημα ήταν επίκαιρο λόγω εξετάσεων, π.χ. "Ώρα να διαβάσουμε Στατιστική σήμερα...", ώσπου καταστάλαξε στο "Γιάννη, πιάσε τα σκρίπτα", κατά το "Παίξε Χρήστο το μπουζούκι"...

Ξεκινώντας

Εγώ, σαφώς λιγότερο οργανωμένος στον τομέα της κιθάρας από τον Γιάννη, είχα μείνει εντυπωσιασμένος από την συλλογή του, και το πόσο βοηθούσε στις καθημερινές μας κατανύξεις. Ξεκίνησα λοιπόν και εγώ την χειρόγραφή μου συλλογή τραγουδιών σε ένα ντοσιέ σιγά-σιγά, και την εμπλούτιζα όταν είχα καιρό, προσθέτοντας από ένα ή δύο τραγούδια. Άλλες φορές η συλλογή έμπαινε στο ντουλάπι για καιρό και άλλες μεγάλωνε με γοργούς ρυθμούς, ανάλογα με την περίσταση.

Μερικά χρόνια αργότερα, η συλλογή είχε αυξηθεί τόσο πολύ, ώστε είχε καταντήσει πια δύσχρηστη. Πέντε μεγάλα και χοντρά ντοσιέ, που χρειαζόταν ένα ολόκληρο σάκο να τα κουβαλήσεις, χώρια που ήταν εντελώς αδύνατο να βρεις κάποιο τραγούδι στον χαμό που γινόταν. Κάποια στιγμή, προσπάθησα να βάλω κάποια τάξη στις σελίδες, και είδα ότι πολλά τραγούδια υπήρχαν δυο και τρεις φορές χωρίς να το έχω καταλάβει.

Αποφάσισα ότι χρειαζόταν κάτι περισσότερο από ένα απλό συμμάζεμα. Στην αρχή σκέφτηκα να κάνω μόνο ένα κατάλογο των τραγουδιών, αλλά μετά, μιας και εκείνη την εποχή έτυχε να είχα λίγο περισσότερο καιρό, αποφάσισα να ακολουθήσω το πιο φιλόδοξο σχέδιο, να περάσω όλη τη συλλογή στον υπολογιστή, ταυτόχρονα ξεσκαρτάροντας και διορθώνοντας ό,τι μπορούσα.

Έκανα λοιπόν ένα πλάνο, σύμφωνα με το οποίο θα έπρεπε να περνούσα κάθε μέρα τουλάχιστο 10 τραγούδια και το πολύ 30. Ήμουν αυστηρός με τον εαυτό μου, αν μια μέρα για κάποιο λόγο δεν μπορούσα να κάνω τα δέκα τραγούδια, αυτά προστίθενταν στα δέκα της επόμενης. Το πλάνο έλεγε ότι θα χρειαζόμουν περίπου έξι μήνες. Και πάνω-κάτω, κατάφερα να το κρατήσω, και τον Ιούλιο του 1996 η πρώτη έκδοση της συλλογής ήταν έτοιμη, με 776 τραγούδια.

Το Σκρίπτο

Όταν ήρθε η ώρα να δώσω ένα όνομα στη συλλογή, θυμήθηκα τον Γιάννη Φαρμάκη και τα σκρίπτα του, αλλά απλά "Σκρίπτο" μου φαινόταν πολύ ξερό σαν τίτλος, ήθελα κάτι πιο γεμάτο. Και τότε ήρθε στο μυαλό μου "Η Εγκυκλοπαίδεια της Σύγχρονης Γυναίκας", ένα προχωρημένο για την εποχή του πεντάτομο έργο, που υπήρχε παλιότερα στο σπίτι μας όπως και σε πολλά άλλα. Αυτός είναι τίτλος, σκέφτηκα, κάτι τέτοιο θα ήθελα κι εγώ.

Μετά από καναδυό δοκιμές (π.χ. "Το Σκρίπτο του σύγχρονου κιθαριστή", "Το Σκρίπτο του σύγχρονου κιθαρωδού"), καταστάλαξα στην τελική ονομασία "Το Σκρίπτο του νέου κιθαρωδού". Η λέξη "νέος" ήταν και πιο σύντομη, αλλά και επίτηδες διφορούμενη, αφού θα μπορούσε να σημαίνει ταυτόχρονα τον ηλικιακά νέο αλλά και τον εκσυγχρονισμένο.

Το εξώφυλλο της πρώτης έκδοσης του Σκρίπτου έγινε εντελώς στα γρήγορα, αφού το κύριο μέλημα ήταν το περιεχόμενο και όχι το εξώφυλλο. Ακολούθησε μια δεύτερη έκδοση μετά από 7 μήνες, τον Φεβρουάριο του 1997, με κάμποσες συμπληρώσεις και διορθώσεις (δηλ. με όλα αυτά που στη βιασύνη μου δεν πρόλαβα να κάνω στην πρώτη έκδοση).

Μετά από ενάμισι χρόνο, το καλοκαίρι του 1998, είχαν μαζευτεί κάμποσα επιπλέον τραγούδια, φτάνοντας τον συνολικό αριθμό στα 1050. Αποφάσισα λοιπόν να κάνω μια γερή βελτίωση, και μετά από μια δραστική αναδιάρθρωση του μαύρου βιβλίου με τα ρεμπέτικα, σκέφτηκα ότι ήρθε η ώρα. Μιας και με είχε πιάσει η όρεξη, ήθελα και ένα βελτιωμένο εξώφυλλο...

Ο Νέος Κιθαρωδός

Και τότε μου ήρθε η ιδέα, διαβάζοντας ένα βιβλίο, στο οποίο είδα την παρακάτω εικόνα:

Αυτό είναι, σκέφτηκα, και έπιασα να το ξανασχεδιάσω. Βέβαια, κόλλησα στο "εργοστάσιο" που έπαιζε ο αρχαίος εκείνος κιθαρωδός, δεν μπορούσα να το αποκρυπτογραφήσω εντελώς (οι αρχαίοι πάντοτε μας παίδευαν...). Τότε θυμήθηκα το σήμα του Απόλλωνα, και σαν άσσος στην ανακύκλωση, πήρα την κιθάρα από το σήμα, την ψιλοάλλαξα για να ταιριάζει σε μέγεθος με το υπόλοιπο, και την έβαλα στα χέρια του "Νέου Κιθαρωδού" (που για όσους δεν πρόσεξαν, φοράει κάτι σαν τζιν, νέος γαρ...).

Έτσι γεννήθηκε η φιγούρα του Νέου Κιθαρωδού με την κιθάρα του, και μάλιστα υπάρχει και η ακριβής ημερομηνία γεννήσεως (δηλ. σχεδίασής του), 21-6-1998, ημέρα Κυριακή.

Αρχικά ο Νέος Κιθαρωδός ήταν απλά η φιγούρα στο εξώφυλλο. Αργότερα, όταν το Σκρίπτο βγήκε στο Internet, τον Απρίλιο του 1999, αποφάσισα να χρησιμοποιήσω το ψευδώνυμο αυτό για τον εαυτό μου.

Το σήμα του Kithara.gr

Πατάμε fast forward, το Kithara.gr δημιουργείται, όπως μπορείτε να διαβάσετε και εδώ. Αρχικά το Κιθάρα έχει μόνο τα απολύτως απαραίτητα, δηλαδή μόνο τα τραγούδια, αλλά σιγά-σιγά θέλουμε να το ομορφύνουμε και γι αυτό χρειαζόμαστε ένα σήμα για το νέο μας site. Ένας φίλος μου, που ασχολούνταν πολύ με την σχεδίαση και τη ζωγραφική, ενθουσιασμένος από το Κιθάρα, προσφέρθηκε να μας σχεδιάσει ένα σήμα. Με μεγάλη μου χαρά δέχτηκα.

Δυστυχώς όμως οι μήνες περνούσαν, και το σήμα δεν ερχόταν... Ακόμα και μετά από αλλεπάλληλες υπενθυμίσεις στο φίλο μου, αυτός συνέχεια με καθησύχαζε, "Μην φοβάσαι, θα στο φτιάξω", αλλά σήμα πουθενά. Έτσι, μια μέρα που είχα χρόνο, σκέφτηκα να φτιάξω τουλάχιστον ένα προσωρινό σήμα για το Κιθάρα, μέχρι να ελεήσει ο φίλος μου να φτιάξει το δικό του. Σκέφτηκα κάμποσες μέρες τι να κάνω, και τελικά, συνεχίζοντας την παράδοση της ανακύκλωσης, πήρα την κιθάρα από τα χέρια του Κιθαρωδού στο εξώφυλλο, την "διασκεύασα" λίγο, και την έβαλα σαν προσωρινό σήμα στο site.

From: "O Neos Kitharodos"
To: "Vassilis", "Spyros"
Subject: Προσωρινό logo
Date: Sat, 10 Feb 2001 20:35:25

Καλησπέρα!

Επειδή "αργία μήτηρ πάσης κακίας", έφτιαξα ένα προσωρινό logo για το site, ελλείψει άλλου καλύτερου. Ρίξτε μια ματιά, και... [ ... ]

Έτσι λοιπόν, από τον Απόλλωνα, τις μούσες του και το χορευτικό, η κιθάρα εκείνη πέρασε στα χέρια του Νέου Κιθαρωδού από το αρχαίο αγγείο και στο εξώφυλλο του Σκρίπτου, και μετά έγινε σήμα στο Kithara.gr. Αν όλα αυτά δεν είχαν γίνει εντελώς κατά τύχη, θα μπορούσε κανείς να φανταστεί τις πιο απίθανες και βαρυσήμαντες σημασίες πίσω από όλη αυτή την ιστορία...