Νεοκλασικισμός στη σύγχρονη μουσική

Από Κιθάρα wiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση


Μετά το απαισιόδοξο και δύσθυμο μεταπολεμικό κλίμα του 1919 ο κόσμος είχε ανάγκη από τη μουσική που πάντα είναι ένας σίγουρος τρόπος για να απομακρυνθεί η ψυχή από την οδύνη και την ανασφάλεια.

Παρατηρήθηκε λοιπόν μία αποστροφή στο κλίμα των πειραματισμών και μία επιστροφή στις καθιερωμένες φόρμες της εποχής του Μπαρόκ και του κλασικισμού. Βέβαια προστέθηκαν κάποιες νέες τονικές αρμονίες.

Ο νεοκλασικισμός εμφανίστηκε αρχικά στο Παρίσι μέσω μιας ομάδας συνθετών που έμεινε γνωστή ως οι "Έξι".
Ο Φρανσίς Πουλάν, η Ζερμαίν Ταγιεφέρ, ο Λουί Ντορέ, ο Ντάριους Μιλό, ο Ζορζ Ορίκ και ο Άρθουρ Χόνεγκερ σχημάτισαν την ομάδα αυτή.

Και οι έξι επηρεαστήκαν πολύ από το έργο του Σατί (Ερίκ Σατί) του οποίου το στοιχείο της κωμικότητας αποτελούσε πρότυπο, αλλά και από την παρότρυνση του Ζαν Κοκτώ που μέσα από ένα καλλιτεχνικό μανιφέστο ένωνε τον αντιρομαντισμό με την αισθητική ελαφρότητα.

Η ομάδα διαλύθηκε γρήγορα έχοντας αφήσει μόνο ένα κοινό έργο, το μπαλέτο "Οι νυμφευμένοι του Πύργου του Άιφελ" (1921), υπό την καθοδήγηση του Κοκτώ.

Η μουσική και των έξι είχε ένα κοινό χαρακτηριστικό, μία στεγνή και σατιρική θεώρηση του παρελθόντος.

Ο γερμανικός νεοκλασικισμός από την άλλη πλευρά πήρε μια πιο σοβαρή μορφή και ήταν συνδεδεμένος με τα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα.

Για παράδειγμα το έργο του Πολ Χίντεμιτ αντανακλούσε τη θέλησή του να παράγει "μουσική για τον άνθρωπο".

Ο Χίντεμιτ που ήταν εξαιρετικός εκτελεστής-καθώς έπαιζε σχεδόν όλα τα όργανα της ορχήστρας- παρήγαγε μεγάλο όγκο λειτουργικής μουσικής. Το έργο του διακρίνονταν από τις αυστηρές αρμονίες που βασίζονταν περισσότερο σε τέταρτα παρά σε τρίτα του τόνου αλλά και από την έντονη παρουσία πνευστών στην ενορχήστρωση.

Η "μουσική για τον άνθρωπο" κατέστη ιδανικό και για τη ρώσικη μουσική.

Τα έργα του Σεργκέυ Προκόπιεφ (1891-1935) ήταν γεμάτα νεοκλασσικές καινοτομίες στην αρχή, όπως στην "Κλασσική" του συμφωνία αλλά και γεμάτα ειρωνεία και αρμονική αυστηρότητα κατόπιν, όπως στο έργο του "Ο έρωτας των τριών πορτοκαλιών".

Οι πολιτικές αρχές όμως της Ρωσίας διέταξαν τον Προκόπιεφ να συνθέτει πιο λυρικά έργα και εκείνος ανταποκρίθηκε συνθέτοντας το "Ρωμαίος και Ιουλιέτα".


Shostakovich.jpg

Ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς (1906-1975) αντιμετώπισε παρόμοιες δυσκολίες παρέμβασης στο έργο του. Η όπερά του "Λαίδη Μακβεθ του κυβερνείου του Μζενσκ" απαγορεύτηκε για κάποια περίοδο λόγω της πρωτοπόρου θέσης της. *

Ως εξόριστος συνθέτης, που ζούσε στο Παρίσι, ο Ιγκόρ Στραβίνσκυ δεν υπέστη τέτοιους περιορισμούς και απαγορεύσεις. Αντιθέτως η τόλμη ήταν απαραίτητη για την παρισινή μουσική. Το ύφος του Στραβίνσκυ διακρίνονταν από μία νέα αυστηρότητα που περιόριζε τα έγχορδα και στήριζε τη ρυθμική δομή περισσότερο στα πρότυπα του 19ου αιώνα.


Stravinsky.jpg


Ο Στραβίνσκυ μαζί με τον Μπάρτοκ υπήρξαν από τα πιο καινοτόμα πνεύματα, χρησιμοποιώντας δυναμικές μελωδίες και συχνότατα τολμούσαν ενορχηστρικές ακρότητες και ποικίλους ηχοχρωματικούς σχηματισμούς.

Αργότερα, στη "Συμφωνία των ψαλμών" και στη "Συμφωνία σε τρεις κινήσεις" επέστρεψε σε ρυθμικές καινοτομίες αντιδρώντας έστω και έτσι ενάντια στους μηχανικούς ρυθμούς και στα κλασσικά μέτρα.


  • Λέγεται πως ο Σοστακόβιτς γνώρισε τη δριμεία και καταλυτική δυσαρέσκεια του ίδιου του Στάλιν όταν παρακολούθησε το έργο.

http://www.cco.caltech.edu/~tan/Stravinsky/midi/strasop1.mid (δείγμα από τη συμφωνία των ψαλμών)

http://www.geocities.com/Vienna/Strasse/9570/shostakovich/ (δείγματα ήχων από μουσικά κομμάτια του Σοστακόβιτς τα οποία αξίζει να ακούσετε)


Αυγή Νέζη

Προσωπικά εργαλεία
Χώροι ονομάτων

Παραλλαγές
Ενέργειες
Πλοήγηση
Εργαλειοθήκη