Λουδοβίκος των Ανωγείων - Η φαντασία κοιμάται με το όνειρο

Από Κιθάρα wiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση


Λουδοβίκος των Ανωγείων ή Γιώργης Δραμουντάνης; Ο καθένας διαλέγει πώς θα αποκαλέσει τον υπέροχο αυτόν παραμυθά, που μαγνητίζει με τις λέξεις που ψιθυριστά βγαίνουν από το στόμα του. Με μια μοναδική σεμνότητα, με φιλόξενη διάθεση με υποδέχτηκε «... στου Μπιτ Μπαζάρ την αγορά... στο καφενείο του Μηνά... ”, όπου ξετύλιξε το κουβάρι των ιστοριών που χρόνια τώρα πλέκει. Αληθινός και αφοπλιστικός με πήρε από το χέρι και με παρέσυρε σε ψηλά βουνά και ραχούλες, σε μέρη που ντύθηκαν με τη μουσική του. Αφεθείτε λοιπόν στα λόγια του και ονειρευτείτε!

Από τη Φιλουμένα Ζλατάνου.


Loudovikos.jpg

- Καταρχήν πως προτιμάτε να σας φωνάζουν; Λουδοβίκο ή με το πραγματικό σας όνομα, Γιώργη;

- Εγώ θα έλεγα ότι η κλήση ενός ανθρώπου που σε ενδιαφέρει δε θα έπρεπε να είναι με λόγο, αλλά με μια μικρή λέξη, όπως η λέξη «έλα»! Έχει τρία γράμματα, με το λάμδα στη μέση να ισορροπεί και να ενυδατώνει το έψιλον με το άλφα. Δηλαδή είμαι έτοιμος. Δε με νοιάζει όπως και να με φωνάζουν όμως. Το Γιώργης το ακούω πιο αληθινό.

- Είστε ένας άνθρωπος που φτιάχνει ιστορίες, ρομαντικές, όμορφες... και λίγο ουτοπικές όμως;

- Σουρεαλιστικές! Η ουτοπία είναι στοιχείο του σουρεαλισμού. Στη χώρα της φαντασίας όλα δε γίνονται; Αλλά θα σου πω μια ιστορία. «-Τι τα έκανες τα μεγάλα φτερά που σου χάρισα; -Κάπου τα έχω βάλει, όποτε τα φόρεσα όμως χάθηκα.

- Κρίμα γιατί μόνο με αυτά τα φτερά μπορείς να πας στο ύψος που σου ταιριάζει, είπε η ελευθερία στην αγάπη. ”

- Ζείτε σε ένα παραμύθι;

- Εγώ θεωρώ ότι ο κόσμος αυτός είναι μια πολύ μικρή προβολή της φαντασίας, δηλαδή η καθημερινότητα που βιώνουμε με τις αισθήσεις είναι μια μικρή προβολή μιας ζωής που ζούμε μέσα στη φαντασία. Εκεί ζούμε επιθυμίες, και μέσα από αυτές ανεβάζεις, κατεβάζεις νέες ιδέες, πληροφορείς τα συναισθήματα σου, τον έρωτα σου, το μίσος σου. Για μένα ο χώρος της φαντασίας είναι πολλές φορές πιο πραγματικός, από την πραγματικότητα της καθημερινότητας. Ζω πολύ καλύτερα σε ένα φαντασιακό χώρο όπου ο χρόνος μετράει διαφορετικά, όπου δεν έχω να κάνω με τους αριθμούς και τα νούμερα, με τη συνέπεια του χρόνου, με όλα αυτά που γεμίζει τον κόσμο ο άνθρωπος. Βλέπεις ότι ένα από τα πιο ωραία σημεία του ανθρώπου είναι οι καρποί του, κι όμως εκείνος βάζει μια χειροπέδα του χρόνου και το εγκλωβίζει. Η φαντασία κοιμάται με το όνειρο. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν έχω συνείδηση της πραγματικότητας. Είναι επιλογή μου να βιώνω μια άλλη ιστορία και να καθοδηγούμαι μέσα από τα τραγούδια μου, σαν ένα παραμύθι χωρίς τέλος. Ο Θεός καμάρωνε για τα ανθρώπινα πλάσματα, που μιλάνε, σκέφτονται, κάνουν φωνές, ερωτεύονται, τραγουδάνε... Αλλά έκανε ένα λάθος που το έκανε να ξέρει ότι θα πεθάνει. Και μέσα στο φόβο του ότι έκανε λάθος έφτιαξε την τέχνη, κυρίως τη μουσική, σαν ενοχή δική του, για να ονειρευόμαστε την αθανασία.

Λουδοβίκος των Ανωγείων – Γιώργος Δραμουντάνης

Γεννήθηκα στην Κρήτη, το 1951, σε ένα χωριό του Ψηλορείτη, τα Ανώγεια! Το χειμώνα τον θυμάμαι λευκό. Θάλασσα είδα πρώτη φορά στα 11 μου χρόνια. Από τότε που θυμούμαι τον εαυτό μου, ήθελα να κάνω ζωγραφική και άρχισε με το πιο κατάλληλο τρόπο: σπουδάζοντας στην ΑΣΟΕΕ, οικονομικά.

Έφτασα μεν στο πτυχίο, μα δεν με καταδέχτηκε ποτέ. Το 1979 γνωρίζομαι με το Μάνο Χατζιδάκι στα Ανώγεια, τα οποία είχε επιλέξει για τις Μουσικές Γιορτές, που για σειρά ετών οργάνωνε. Με ακούει να τραγουδώ ένα βράδυ με το μαντολίνο και τους φίλους μου και την άλλη μέρα δίνει το τηλέφωνό του με το "Χατζιδάκις", γραμμένο με δύο "γιώτα". Τον ρώτησα γιατί, και μου είπε πως τα "ήτα" τον παχαίνουν! Εκείνος, με έμαθε πώς να κάνω ζωγραφική γράφοντας τραγούδια από τότε μέχρι σήμερα!

Δίσκοι: Μοιρολόγια (1985), Ο Έρωτας στην Κρήτη Είναι Μελαγχολικός (1988), Ο Χαίνης (1990), Το Μεϊντάνι (1993), Χαρματούσσα (1995), Η Πύλη της Άμμου (1997), Το Όχι Αποκοιμήθηκε στην Αγκαλιά του Ναι (1999), Τέσσερις Δρόμοι για τον Ερωτόκριτο (2000), Άνοιξα Μανταρίνι και σε Θυμήθηκα (2001), Ένα Γράμμα στον Πατέρα μου (2003), Η Γιορτή των Ανέμων (2003), Mπιτ Παζάρ (2004), Δεν ξέρω παρά να τραγουδώ - Ποιήματα Κ. Παλαμά (2005)


- Μέσα από την τέχνη μπορούμε να αγγίξουμε τη αθανασία;

- Η τέχνη είναι το άλλοθι των αισθήσεων, των χεριών, του μυαλού. Η τέχνη παίρνει τους ανθρώπους και τους πάει από το πραγματικό στο μη πραγματικό, τους ανεβάζει εκεί που δεν υπάρχει βαρύτητα.

- Ακόμα και όπως έχει διαμορφωθεί στις μέρες μας;

- Εμείς κάνουμε μια αντίσταση, μια άμυνα σε αυτά που μας περιβάλλουν, στον πανικό της καθημερινότητας. Να προσπαθείς να κάνεις τον κόσμο καλύτερο. Ο άνθρωπος δε γεννήθηκε για να συσσωρεύει πράγματα, γεννήθηκε για να ζει όπως ένα πουλί. Και όπως είπε πρόσφατα ο Βαγγέλης Παπαθανασίου, «τα ζώα μας διδάσκουν το απαραίτητο και ο άνθρωπος μας διδάσκει το περιττό».

- Αναφέρατε τον Βαγγέλη Παπαθανασίου, ο οποίος είχε δεχτεί και αρνητική κριτική για όσα συνέβησαν στο Ζάππειο. Εσείς θεωρείτε ότι είναι σωστό να διαλέγεται μόνο ένας άνθρωπος για ένα τόσο μεγαλεπήβολο project και να προβάλλεται μόνο ένας, τη στιγμή που υπάρχουν και πολλοί άλλοι που αξίζουν;

- Επιλέγεις αυτόν που θεωρείς καλύτερο. Και αυτόν τον επέλεξε η NASA μαζί με το υπουργείο πολιτισμού. Είναι ο μόνος άνθρωπος που ενώνει την αρχαία Ελλάδα με το σήμερα. Η Ελλάδα δεν είναι το μπουζούκι, το οποίο έχει ιστορία 100 χρόνων. Η Ελλάδα των 10000 χρόνων; ποια είναι η μουσική της; Αν δούμε τα γλυπτά της εποχής, της αρχαιότητας, αν δούμε την ποίηση, την αρχιτεκτονική της αρχαιότητας θα είμαστε σίγουροι ότι αντίστοιχο ύψος είχε και η μουσική. Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου μπόρεσε να συνθέσει γιατί είναι βαθύς Έλληνας. Το είδα σε DVD και έτριβα τα μάτια μου, πως έδενε η μουσική με τις κολώνες του Παρθενώνα... και αν το δεις αυτό θα καταλάβεις ότι όλοι οι υπόλοιποι είμαστε ελάχιστοι μπροστά του.

- Αν ζούσε ο Χατζιδάκις θα λέγατε το ίδιο;

- Ο Χατζιδάκις είναι ο μουσικός μου πατέρας. Εκτιμούσε τον Βαγγέλη και ο Βαγγέλης εκτιμούσε εκείνον. Έχω δει βίντεο που είναι στο Παρίσι και παίζουν μαζί. Ο Βαγγέλης είναι εξίσου μεγάλο μέγεθος απλά χρησιμοποιεί τεχνολογία σε αντίθεση με τον Χατζιδάκι, ο οποίος ήταν μεγάλος Έλληνας.

- Σε μια συναυλία σας, σας είχαν ρωτήσει εάν αποδέχεστε τον όρο ποιητής.

- Φυσικά δεν τον αποδέχομαι γιατί εγώ έχω σε πολύ μεγάλο ύψος την έννοια ποιητής. Όταν ο μέγας ποιητής Νίκος Γκάτσος δεν υπέγραφε με τον τίτλο ποιητής Νίκος Γκάτσος, είναι προσβλητικό να οικειοποιηθείς έναν τέτοιο τίτλο. Ποιητής είναι ο δημιουργός. Εγώ γιατί είμαι δημιουργός; Επειδή κάνω μια μελωδία; Αφού υπάρχει το μουσικό όργανο ήδη, αφού οι 7 νότες έχουν ήδη ανακαλυφθεί, δεν υπάρχει πρωτογένεση. Πάνω σε αυτά τα υλικά λέγω δικό μου λόγο. Προσπαθεί ο καθένας να είναι σωστός με τον εαυτό του, να είναι σύμφωνος με τη δυνατότητά του, με αυτήν που θεωρεί ότι έχει. Τραγουδοποιός, για να μην πω παραμυθοποιός, είμαι στην ουσία.

- Και τι σημαίνει στις ημέρες μας τραγουδοποιός;

- Τραγουδοποιός είναι ένας άνθρωπος που εστιάζει στα προβλήματα και στις λύσεις και τα μεταδίδει με έναν ευχάριστο τρόπο. Το πρόβλημα της φτώχειας, του πόνου, του έρωτα, όταν το διηγηθείς δε φτάνει. Ενώ όταν του προσθέσεις τη μελωδία και το κάνεις τραγούδι, είναι σαν να σου μιλά ένας άγγελος.

- Κατά πόσο πιστεύετε ότι ο τρόπος που μεγαλώσατε επηρέασε αυτό που είστε σήμερα;

- Καθοριστικά!

- Το περιβάλλον, η σπουδή ή το ταλέντο παίζει σπουδαιότερο ρόλο;

- Το ταλέντο είναι η βασική προϋπόθεση. Τι είναι ταλέντο; Να έχεις την έφεση, να είσαι πιο κοντά στην τέχνη σου. Όπως είναι μια πηγή που τρέχει, άλλες πηγές είναι στην επιφάνεια και τρέχουν, άλλες είναι βαθιά, αλλά παντού υπάρχει το νερό κάπου θα το βρεις. Ταλέντο έχει αυτός στον οποίο τρέχει χωρίς καμιά προσπάθεια το νερό. Αλλά για να καρποφορήσεις, για να φτιάξεις πράγματα κάθε φορά, πρέπει να έχεις και καλά φυτά και σωστό ήλιο, δηλαδή η γνώση, η εμπειρία, μαζί με το ταλέντο κάνουν το μαγικό. Η μουσική μου παιδεία ήταν το τραγούδι του πατέρα μου, του παππού μου, το ημερολόγιο της γιαγιάς μου. Δεν έκανα σπουδές μουσικής. Αλλά η διαδρομή που έκανα για να φτάσω ως εδώ χαρακτηρίζεται από αλήθεια, δε με κοροϊδεύει, πάει σωστά.

- Πώς γίνεται από την ΑΣΟΕΕ να καταλήξετε στο τραγούδι;

- Καμία σχέση. Στην ΑΣΟΕΕ μπήκα τυχαία, διότι δίναμε εξετάσεις και ανάλογα τους βαθμούς που είχαμε μπαίναμε σε μια σχολή. Δεν είχε όμως καμία σχέση με μένα, γιατί δεν τα πάω καθόλου καλά με τα οικονομικά, με τους αριθμούς και τα παράτησα στο πτυχίο και με παράτησε το πτυχίο, έκανα ζωγραφική και μετά γνώρισα τον Χατζιδάκι και με κατεύθυνε προς τη μουσική.

- Θα μοιραστείτε μαζί μας τους αγαπημένους σας ποιητές και ζωγράφους;

- Σαν Κρητικός, η ποίηση που διάβαζα και αγάπησα ήταν οι μαντινάδες και τα ριζίτικα, ποίηση δηλαδή τελείως σουρεαλιστική, ένας χώρος που ταξιδεύει η φαντασία ψηλά. Επίσης, θεωρώ τον Καρούζο πολύ μεγάλο ποιητή, οι κλασσικοί ποιητές φυσικά, Ρίτσος, Σεφέρης, Καβάφης μου αρέσουν. Τώρα διαβάζω Λειβαδίτη, ο οποίος θεωρώ ότι είναι πολύ μεγάλο πρόσωπο. Επίσης, μου αρέσει η ποίηση της Άπω Ανατολής, όπως τα χαϊκού, στην Ιαπωνία, την Κίνα όπου παράγουν ποίηση με οικονομία λόγου. Δεν είναι μόνο το διάβασμα της ποίησης, την ποίηση την βλέπεις και έξω. Για παράδειγμα, όταν έβλεπα τον Οκτώβριο τη μουριά που έριξε τα φύλλα της κάτω ένα βράδυ από τον αέρα, κίτρινα και το χάραμα, η γριά γειτόνισσα σκούπιζε τα φύλλα, είναι σαν να μη θέλει στην αυλή της να έχει το φθινόπωρο. Δεν είναι ποίηση αυτό να το δεις; «Δε θέλω το φθινόπωρο στην αυλή μου», δεν το είπε αλλά το εννοούσε. Όσο για ζωγράφους, θεωρώ μεγάλη φυσιογνωμία της τέχνης τον Ελ Γκρέκο, από τους παλιούς ζωγράφους. Επίσης μου αρέσει ο Da Vinci, ο Τιτσιάνο. Αργότερα έρχεται ο Βαν Γκογκ, ο Γκογκέν και όλοι οι ιμπρεσιονιστές της εποχής εκείνης. Από τους σύγχρονους ζωγράφους προτιμώ το Μόραλη, που ζει και είναι σε μεγάλη ηλικία, ενώ από τους νέους, εκτιμώ τον Μιχάλη Μανουσάκη και άλλους.

- Τι σημαίνει να είναι κάποιος Κρητικός;

- Κρητικός δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο. Η Κρήτη, ο χώρος δηλαδή που τον γέννησε, στη μέση του πελάγους, ακατάδεχτη και από τη μεριά της Ελλάδας και από τη μεριά της Αφρικής, τραβήχτηκε στη μέση, έφτιαξε χαρακτήρες ιδιαίτερους, ανεμοδαρμένους, ορεσίβιους κυρίως. Ο Κρητικός είναι από τα πιο ευαίσθητα πλάσματα που μπορεί να γνωρίσεις. Η ευαισθησία δεν έχει να κάνει με το εύθραυστο, δεν είναι χαρτί που σκίζεται εύκολα. Ευαισθησία είναι το αντανακλαστικό μιας συγκίνησης, δηλαδή, εάν δω ένα συναίσθημα λύπης, θα με κάνει να κλαίω, εάν δω να πειράξουν ένα αγαπημένο μου πρόσωπο θα γίνω θεριό. Και στις δύο περιπτώσεις από ευαισθησία γίνεται. Και η βεντέτα που υπάρχει, θέμα ευαισθησίας είναι και όχι σκληρότητας. Αυτός που σκοτώνει, ξέρει ότι είναι η σειρά του μετά και η μάνα του τον κλαίει πριν σκοτωθεί. Για να κρύψει την ευαισθησία του, φτιάχνει μια θολούρα με σκόνες και φωνές και οχυρώνεται από πίσω. Ο Κρητικός έχει φιλότιμο, είναι φιλόξενος, ερωτικός, γράφει τραγούδια, έχει στοιχεία δυναμικά. Η γυναίκα από τη μεριά της, με τις σιωπές της, είναι ποιήτρια. Βλέπεις έναν πλούτο στο βλέμμα τον ανθρώπων, ασκούν την τέχνη τους.

- Πώς όλα αυτά συνδέονται με την πολιτική;

- Η πολιτική είναι όλα αυτά. Η στάση ζωής είναι πολιτική. Η πολιτική βγαίνει από το πολίτης, δεν έχει σχέση με τους κυβερνητικούς, τους βουλευτές. Εννοώ δηλαδή, τη συνείδηση των πραγμάτων, των σχέσεων, των νόμων, όλα αυτά που έχεις μέσα σου και πως τα τοποθετείς σε μια κοινωνία. Ο πολίτης οφείλει να ενημερώνεται τι γίνεται γύρω του. Άλλο αν επιλέξει τη σιωπή, άλλο αν επιλέξει να μιλήσει. Εγώ ενημερώνομαι όσο μπορώ καθημερινά αλλά επιλέγω να τραγουδώ χαμηλόφωνα και ψιθυριστά. Θα ήθελα να σου πω ότι το νόημα της ζωής είναι άλλο, κατά τη γνώμη μου. Συμβαίνει από σύμπτωση να είμαστε εδώ και οφείλουμε να την ευχαριστηθούμε τούτη τη σύμπτωση και να την τιμήσουμε με το να κάνουμε τις στιγμές της ζωής μας περήφανες. Και τη χαρά και τη λύπη και όλα τα συναισθήματα θα ζήσουνε σε μας και οφείλουμε να τα καταδεχτούμε και να τα αξιοποιήσουμε θετικά.

- Έχετε αποδεχτεί την ιδέα του θανάτου;

- Βέβαια! Και αυτό που κάνουμε κάθε βράδυ, όταν πάμε για ύπνο άσκηση θανάτου είναι. Θυμάται κανείς πότε τελειώνουν οι στιγμές της ημέρας όταν κλείνει τα μάτια; Ο φόβος ότι δε θα ξαναϋπάρξουμε είναι που μας δημιουργεί πανικό. Η ίδια η στιγμή του θανάτου είναι ένα τίποτα.

- Ποια είναι η πιο σημαντική από τις 5 αισθήσεις;

- Για μένα όταν πιάνω το χέρι ενός ανθρώπου, μπορώ να αισθανθώ πόσο μου είναι αρεστός. Φυσικά η όραση είναι η βασίλισσα, αλλά για μένα είναι η αφή.

- Γιατί τότε ζωγραφίζετε μάτια;

- Σωστό. Ζωγραφίζω μάτια, προσπαθώντας να καταλάβω γιατί το φως επέλεξε το πιο σκούρο σημείο του ανθρώπου να μπαινοβγαίνει.

- Τι κάνετε με τους πίνακές σας;

- «Τα μάτια» (στις παραστάσεις του «Τσίρκου Κάλπικου» ζωγράφιζε κάθε βράδυ ένα μάτι) τα πουλούσαμε 100 ευρώ. Μαζέψαμε χρήματα τα οποία με λεπτό τρόπο τα δίναμε σε κάποιες γυναίκες στην Κρήτη, των οποίων η ζωή τελειώνει σιγά-σιγά. Και είναι πολύ μεγάλη χαρά να βλέπεις το βλέμμα των ανθρώπων, των οποίων την αξιοπρέπεια σέβεσαι και δεν το κάνεις φωναχτά, πως σε κοιτάζουν στα μάτια όταν τους δίνεις κάτι που το έχουν ανάγκη.

- Ποια ανάγκη σας ωθεί να κάνετε τέτοιες κινήσεις;

- Γιατί έζησα και πολύ φτωχά, σε ένα δωμάτιο μεγαλώσαμε και υπήρξαν μέρες που η μάνα μου δεν είχε να μας φτιάξει τίποτα να φάμε. Και ξέρω πόσο σημαντικό ήταν όταν ερχόταν μια θεία μου σπίτι και κρατούσε μια σακούλα χάρτινη που είχε μέσα ρύζι, μακαρόνια, σαν γιορτή ήταν. Άμα τα δεις αυτά, καταλαβαίνεις καλύτερα.

- Γιατί είστε τόσο επιλεκτικός με τις εμφανίσεις σας στην τηλεόραση;

- Γιατί αυτό υπαγορεύει η αλήθεια. Πρέπει να εμφανιστείς σε κάτι, στη σωστή δοσολογία του. Το γλυκό του κουταλιού είναι νόστιμο γιατί είναι λίγο, το ηλιοβασίλεμα είναι όμορφο γιατί είναι λίγο, το άρωμα του τριαντάφυλλου είναι όμορφο γιατί περνάς και το αισθάνεσαι. Όλα αυτά είναι σε δοσολογίες μικρές. Το μεγάλο ωραίο κατοικεί μες τα μικρά. Βλέπεις, για παράδειγμα, κάποιον που λέει «Σ’ αγαπώ και ήρθα να σε δω, έκανα τόσο κόπο»... Ψέματα, για τον εαυτό του ήρθε, κανείς δε σου κάνεις το χατίρι. Ο καθένας για τον εαυτό του αγωνίζεται. Το μέτρο, η δόση στα πράγματα είναι που τους δίνει την αξία. Το «αγαπώ» είναι πολύ βαρύ για να το φορτώσεις με το πολύ και το πάρα πολύ. Δε χρειάζεται το πάρα πολύ γιατί η λέξη «αγαπώ» τα λέει όλα. Άρα όταν λες το «πάρα πολύ» για να το ενισχύσεις, προδίδεις ότι δεν έχεις πειστεί ότι αγαπάς. Αυτός είναι ο λόγος που δεν εμφανίζομαι, ειδικά σε τηλεοράσεις που δεν εκτιμώ τις παραγωγές που κάνουν. Επιλέγω να είμαι σωστός ώστε να δημιουργώ έλλειψη και όχι υπερβολή.

- Προτιμάτε μια μικρή αίθουσα με 30 ανθρώπους που καταλαβαίνουν αυτό που κάνετε από ένα στάδιο χιλιάδων θεατών;

- Όλοι όσοι κάνουν τέχνη επιθυμούν να κάνουν μεγάλη επιτυχία, να πουλήσουν χιλιάδες δίσκους, να γεμίσουν στάδια. Αν θέλεις να είσαι εντάξει με την ίδια την τέχνη και με τον εαυτό σου πρέπει ο λόγος σου να φτάνει στον τελευταίο. Οι αρχαίοι έφτιαχναν τα θέατρα σε τέτοιο μέγεθος, ώστε ο ηθοποιός να μπορεί να συναντηθεί με το βλέμμα του τελευταίου. Σε ένα γήπεδο μέσα τι να πεις;

- Γιατί οι όμορφες στιγμές κρατάνε λίγο και αφήνουν μια μελαγχολία;

- Το τίμημα του ωραίου είναι η μελαγχολία. Κάθε ένας έρωτας έχει έναν μικρό θάνατο. Έτσι γίνεται πάντα, εναλλάσσονται οι στιγμές αυτές.

- Άρα ο πόνος της περιοδικής χαράς είναι πιο δυνατός από έναν σωματικό πόνο;

- Ο σωματικός πόνος είναι μια προειδοποίηση του σώματος ότι κάτι δεν πάει καλά. Ο ψυχικός πόνος, ο πόνος της απουσίας, του θανάτου είναι το κομμάτι της αγάπης που περιέχεις, γι’ αυτό που χάνεται και αυτό μετά, όσο είναι, το μετατρέπεις σε δάκρυα. Όλα έρχονται στην ώρα τους και ο μόνος που κινδυνεύει να χαλάσει τις ισορροπίες είναι ο άνθρωπος.

- Πώς μπορούμε να φτιάξουμε τα πράγματα;

- Όταν λέμε Θεός, εγώ καταλαβαίνω αυτή τη δύναμη που μου επιτρέπει να υπάρχω, που με προστατεύει. Αν κοπεί το χέρι μου, υπάρχει μηχανισμός να σταματήσει το αίμα. Ο κόσμος γίνεται καλύτερος αν δεν πειράζεις τον άλλον και όταν δεν πειράζεις τη φύση την ίδια. Τα πουλιά δεν έχουν γκρεμό, ο άνθρωπος τους φτιάχνει γκρεμούς.

- Είστε ευχαριστημένος με το αποτέλεσμα του φεστιβάλ τραγουδιού; Πιστεύετε ότι μέσα από μια τέτοια προσπάθεια θα βοηθηθούν οι νέοι;

- Το φεστιβάλ οργανώνει τις συναντήσεις των ανθρώπων της τέχνης και ο καθένας προβάλλει τη δουλειά του. Αυτό είναι πολύ σημαντικό πράγμα. Θα ακούσεις καλά και κακά και μέτρια πράγματα, δεν είναι κακό αυτό. Και ο Χατζιδάκις συμμετείχε σε διάφορα φεστιβάλ τραγουδιών. Πάντα γίνονται τέτοιοι αγώνες.

- Πιστεύετε όμως ότι οι παλιοί θέλουν ειλικρινά να βοηθήσουν τους νέους ή θέλουν να βοηθηθούν οι ίδιοι;

- Όλα πάνε μαζί, αλλά ο νέος οφείλει να πάρει από τον μεγαλύτερο. Να δει τι κάνει και αν του αρέσει να το κάνει και αυτός. Όλοι που πήγαμε εκεί, πήγαμε για να βοηθήσουμε, όχι για να προβληθούμε. Είδες ότι δεν ανακοινωθήκαν τα δικά μας αποτελέσματα, η τελική κατάταξη και κανείς μας δε διαμαρτυρήθηκε.

- Πιστεύετε στην ύπαρξή δημιουργικών παρεών στις μέρες μας και θεωρείτε ότι είστε μέρος μιας δημιουργικής παρέας;

- Υπάρχουν σήμερα, βέβαια. Εγώ κάνω παρέα με τον Γιάννη Σμαραγδή, τον Βαγγέλη Παπαθανασίου, με τους μουσικούς που συνεργάζομαι, αυτή είναι η ομάδα μου, μια παρέα. Καθόμαστε σε ένα τραπέζι και κουβεντιάζουμε. Όπως και με την Ρεμπούτσικα, την Πασπαλά και λοιπούς που είμαστε τώρα μαζί, σε τραπέζι κουβεντιάζουμε και ανταλλάσουμε ιδέες και απόψεις, έτσι γίνονται αυτά σε παρέες, δε γίνεται μοναχικά. Εγώ δε θα τραγουδήσω για μένα ποτέ. Γράφω ένα τραγούδι και το κουβεντιάζω με άλλους και το παίζω για άλλους.

- Ανταγωνισμός υπάρχει;

- Βεβαίως υπάρχει, και είναι και ενδόμυχος και μερικές φορές και δηλητηριώδης, αλλά είναι θεμιτό πράγμα να υπάρχει ανταγωνισμός. Όταν πικραίνεσαι από την επιτυχία του άλλου, είναι δεύτερο, τρίτο συναίσθημα, δεν είναι καλό. Αν όμως έχεις συνείδηση ότι πικραίνεσαι επειδή ο άλλος πέτυχε, τότε μπορείς να το ξεπεράσεις κιόλας.

- Ταυτότητα θέλετε να έχει το κοινό σας;

- Αυτός που έρχεται να με δει, πιστεύω, ότι δεν έρχεται τυχαία. Αυτός που θα έρθει τυχαία ή θα του αρέσει ή θα φύγει, αλλά οι περισσότεροι που με επισκέπτονται είναι ένα κοινό που έχει διαμορφώσει άποψη για μένα και έρχεται να με ακούσει, να δει τι καινούριο έχω φτιάξει. Για να έρθει σε μένα κάποιος σημαίνει ότι έχει προβληματιστεί με αυτό που κάνω.

- Έχετε κάποια συμβουλή για τους νέους τραγουδοποιούς, ερμηνευτές, μουσικούς;

- Να είσαι ο εαυτός σου, που δεν είναι τόσο εύκολο, με τόσα πράγματα που δέχεσαι ως επιρροή από γύρω σου, αλλά όσο γίνεται να είσαι εσύ. Μπορεί να μην κάνεις σπουδαία πράγματα στην αρχή, αλλά όταν καταφέρεις να βρεις το προσωπικό σου στίγμα αυτό θα έχει το προσωπικό του χώρο. Ο τραγουδοποιός να βρει αυτό που τον ενδιαφέρει να το κάνει τραγούδι. Να μην καταφεύγουνε σε μεγάλους ποιητές για να κάνουνε μουσική. Να θυμίσω ότι ένα από τα καλύτερα τραγούδια που γραφτήκανε είναι «Το Παπάκι» του Άσιμου. Τα πιο ουσιώδη πράγματα είναι που έχουν τη δύναμη.

Προσωπικά εργαλεία
Χώροι ονομάτων

Παραλλαγές
Ενέργειες
Πλοήγηση
Εργαλειοθήκη